Alişar höyüğü, Yozgat’ın Sorgun ilçesine bağlı Alişar köyünün kuzeyinde höyük. Kimi arkeologlarca hitit kenti An-kuva olduğu sanılıyor. Burası hitit öncesi Anadolu halkları ve kültürlerine ilişkin buluntular açısından önemlidir. Alacahöyük, Boğazköy, Kültepe’nin yanı sıra Alişar’da da ortaya çıkarılan ve “Kappadokia tabletleri” olarak bilinen asurca çivi yazılı kil levhacıklar bunlar arasındadır. H, H. von der Osten’in başkanlığında yürütülen kazılarda (1927-1932), ilk tunç çağdan osmanlı dönemine uzanan bir yerleşme ortaya çıkarıldı. İlk tunç çağ I yerleşmesi (İ.Ö. 3200-2600) dörtgen planlı, kerpiç duvarlı, düz damlı evleriyle, basit bir köy görünümündedir, ilk tunç çağ II (bakır-çağ, İ.Ö. 2600-2200) evresinde köy kültürü, yerini kent kültürüne bırakmıştır; evlerde ve yerleşme düzeninde belirli bir plan gözetilmiş, kent surla çevrilmiştir. Mezopotamya ile kültür alışverişinin bu evrede başladığı biliniyor, ilk tunç çağ III (İ.Ö. 2200-2000) evresinde, yerleşme 2 surla güçlendirildi. Eski Hitit krallığı dönemindeyse (İ.Ö. 1650-1460) kent, yaklaşık 450 m uzunluğunda, sandık-du-var tekniğinde oval bir surla çevrilmiş, geniş kale kapıları, kuleler, yeraltı yolları ve işlek sokak dokusuyla, savunmalı bir kent görünümü kazanmıştır. Yerleşme, hitit imparatorluk döneminde önemini yitirdi, Phrygialılar zamanında kentin iç kalesi güçlendirildi. Hellenistik, Roma, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ilişkin mimarlık buluntularıysa azdır. Alişar höyüğü buluntuları, Ankara Anadolu Medeniyetleri müzesi’nde sergilenmektedir. (— Kayn.)
