ALKİN a. (fr. alcyne’den). Org. kim. Al-kanlardan türeyen,C=C üçlü bağı içeren ve genel formülü olan hidrokarbonların genel adı. (Asetilen bir alkin-dir.) [Eşanl. ASETİLENİK HİDROKARBON.] —ANSİKL. Alkenlerde olduğu gibi alkin-lerin kimyasına da üçlü bağ egemendir; bu bağ her tür katılma tepkimesinin yanı sıra nükleofil katılmaları da kolaylaştırır. Suyun elektrocul katılımı cıva(ll)tuzlarıyla kolaylaşır ve ketpnları doğurur. Çözücüler eşliğinde metallerle indirgeme kolayca al-kenleri verir. Geçiş metalleri ise güçlük doğurmadan doğrusal ya da halkalı po-limerleşme ürünleri sağlar.
Gerçek alkinler denen alkinlerde üçlü bağ karbon zincirinin sonunda yer alır; bu bileşikler, içerdikleri —C = C—H grubundaki hidrojen atomu bir hayli gevşek olduğundan ornatma tepkimesine kolayca girerler: baz ortamda ağır metaller (gümüş, bakır) belirgin nitelikte çökelekler sağlar; alkali metallerle alkali toprak metallerin doğrudan verdikleri tuzlar, hidrojen atomunun yerini bir alkil ya da hid-rosialkil kökünün almasına olanak verir:
R—CsbC—H – R-0=C Ma’ ı- R’l -> R-C=C-R’ t R^C=0 -* R—Cü=C-CR’-ONa.
Duyarlı organik bireşim uygulamasında alkinler yüksek tepkidiklerinden dolayı çok kullanılır.
