ANİ DOĞUM

ANİ DOĞUM

Doğum gününün yanlış hesap edilmesi veya heyecana sebebi
yet verecek üzücü durumların ortaya çıkması halinde beklenme
dik zamanda doğum hadisesi olabilir. Trende, vapurda, otobüste
seyahat ederken âniden sancısı tutan ve hastahaneye yetişmeye
fırsat kalmadan doğuran annelerin sayısı az değildir.
Doğum sancısı önce belde başlar. Sonra yavaş yavaş kramp
ağrılarına benzer bir şekilde rahime doğru iner. Önce uzun, sonra
kısa fasılalarla bu ağrı tekrarlar. Anne adayı ağrıların şiddetine
dayanamayarak inler veya çığlık atar. Ağrılar sırasında veya bi
raz öncesinde rahimden hafif kanlı bir sıvı gelir. Bu sıvı, bebeği
kuşatan sıvı kesesinin patladığını ve doğumun yakın olduğunu
gösterir.
D İK K A T : Anne adayının yakın akrabaları izin vermedikçe ve
daha evvel doğum yaptırmış biri dururken sakın burada okuduk
larınıza güvenip ileriye atılmayınız. Ancak doğum hâdisesi başla
mış ve bu işten anlayan başka bir kimse de yok ise -anne adayı
nın akrabasından veya refakatçisinden izin alarak- duruma mü
dahale edebilirsiniz.
N e yapm alı? N a sıl yapm alı?
* Doğum sancıları sırasında, anne adayının, rahimden hafif
kanlı bir sıvının aktığını haber vermesi üzerine doğumun başla
mak üzere olduğunu ve telaşa kapılmaması gerektiğini söyleyerek
onu sakinleştiriniz.
* Aracın sürücüsüne, aracı kenara çekerek durdurmasını rica
ediniz.
* Derhal yere bir battaniye veya çadır bezi sererek anneye ya
tak hazırlayınız. Akıntıların yatağı ıslatıp kirletmemesi için üzeri
ne bir naylon yaygı seriniz. Su geçirmez cinsinden bir yaygı bula
madığınız takdirde gazete kağıdı (birkaç kat) da bu işi görür.
* Anneyi (sırt üstü) hazırladığınız yatağa yatırınız. Başının al
tına ceket veya kazak cinsinden bir şeyi yastık yerine koyunuz.
* Mümkün ise bebek için de bir yatak hazırlayınız. Bu mümkün
olmadığı takdirde bebeği -temiz bezler arasına sardıktan sonra-
annenin yanma yatırabilirsiniz.
* Anneyi sıcak tutmak için üzerine battaniye veya ceket-kazak
ne bulunursa örtünüz. Sık sık korkulacak birşey olmadığını söyle
yerek anneyi sakinleştiriniz. Etrafı telaşa vermeyiniz.
* Bebek zannettiğinizden de kolay doğacak ve siz de buna şa
şıracaksınız. Ancak, anne fazla korkmuş ise, rahim adaleleri ge
reği kadar gevşemeyebilir. Bu durumda, anneye ıkınmasını ve sa
kin olmasını söyleyiniz.
* Bu arada su ısıtacak bir kap ve su temin etmeye çalışınız. Ateş yakıp su ısıtınız. Isınan su ile önce ellerinizi yıkayınız.
* Bebek doğunca ilk dikkat edeceğiniz şey, göbek kordonunun
boynuna dolanmamış olduğuna bakmaktır. Eğer böyle bir durum
varsa, telaşa kapılmadan, fakat süratle, kordonu zorlamadan
gevşetip boynundan çıkarınız.
* Bebeği, bir elinizin parmaklarıyla şekilde görüldüğü gibi
ayak bileklerinden tutup kaldırınız. Diğer elinizin içi ile bebeğin
alnından tutup başını hafifçe geriye doğru itiniz. Bu şekilde, be
beğin ağız ve boğaz nahiyelerine girmesi muhtemel sıvının kolay
ca dışarı akmasını temin etmiş olacaksınız.
* Bebeğin sesi kuvvetlice çıktıktan sonra sıra göbek kordonu
nu kesmeye gelmiştir.
* Aracın ilk yardım çantasından getirttiğiniz gaz bezinden ke
serek iki şerit hazırlayınız. Bu mümkün olmaz ise temiz bir men
dil veya iç çamaşırı da aynı işi görebilir. Kullandığınız makas ve
ya bıçak temiz olmalıdır.
* Kordonu, bebeğin göbeğinden 5 ve 8 santim uzağına gelecek
şekilde iki yerden gaz bezi şeritleri ile sıkıca bağlayınız.
* Göbek kordonunu, iki düğümün tam orta yerinden kesiniz.
Bebeği, önceden hazırladığınız yatağına, bu mümkün olamadı ise
annenin hemen yanma temiz bir beze sararak yatırınız.
* Bebeği ve anneyi sıcak tutmaya bilhassa dikkat ediniz.
* Kordonun kesilen ve bebekte kalan ucunu bir gaz bezi ile ör

tüp fazla sıkı olmayan bir sargı ile gövdeye tutturunuz.
* Bebeğin doğumundan birkaç dakika sonra halk dilinde “son”
adı verilen ve tıpta “plasenta” denen parçanın gelmesini bekleyi
niz. Plasentanın gelişi biraz gecikirse telaşa kapılmayınız. Hele
göbek kordonundan tutup çekmeye çalışmayınız.
* Plasenta düştükten sonra bunu temiz bir beze sarıp saklayı
nız. Çünkü anneyi bebeği ile birlikte bir hastahaneye veya doğum
evine götürdüğünüzde, doktorlar sizden bu parçayı isteyecekler
dir. Zira plasentanın laboratuvarda tetkik edilmesi ve bebekte ya
hut annede ciddi bir hastalık olup olmadığının araştırılması gere
kecektir.
* Bu işler tamamlandıktan sonra sıcak suya batırılmış temiz
bezlerle annenin rahim çevresini akıntılardan temizleyiniz. Temiz
lediğiniz yerleri yine temiz bezlerle (iç çamaşırı vs.) kurulayınız.
* Annenin altı ve rahim çevresi temizlenip kurutulduktan son
ra yine üşümemesi sağlanırken göbekaltı hizasından elle yavaş
yavaş bastırınız. Bu şekilde, annenin rahimi kasılarak eski halini
almaya başlayacaktır. Kasılıp küçülemeyen rahim, dışarıda kala
cağından “doğum sonrası kanama” dediğimiz tehlikeli sonuçlar
doğabilir. Göbek altı hizasını elle bastırırken armut büyüklüğün
de sert bir cisim hissettiğiniz zaman rahim kasılması ve eski hali
ne dönmesi normal demektir. Aksi halde, kasılmayı temin etmek
için göbek altı hizasında hafif masaj yapmanız gerekecektir. Ta
rif ettiğimiz sert cismi hissedinceye kadar masaja devam ediniz.
* Bundan sonra anne sırtüstü uzatılır. Ayakları çapraz olarak
üst üste atılır. Üzeri sıkıca örtülerek üşümemesi sağlanır. Keza
bebeğin üşümemesi için de aynı tedbir alınır.
* Mümkün olduğu takdirde anneye ılık süt veya çay içirilir. A l
kol veya kola cinsinden şeyler asla verilmez.

D İK K A T : Yolda veya evde âni bir doğum hâdisesi ile karşılaş
tığınız an, ilk işiniz orada bulunanlardan birine en yakın yerden
bir hekim ve ambulans bulup getirmesini söylemek olacaktır. Yar
dıma giden kimse, ilk gördüğü aracı çevirip sahibinden yardım is
temelidir. Böyle durumlarda yardımcı olmak her insanın vicdan
borcudur…