AORTOİLİAK TIKANMA (LERİCHE SEND- ROMU) NEDİR

AORTOİLİAK TIKANMA (LERİCHE SEND- ROMU): Leriche sendromu, aorta damarının son bölümünde her iki iliak artere çatallandığı bölgede atheroskleroza bağlı olarak tıkanması sonucu ortaya çıkan bir tablodur. Yukarıda da belirttiğimiz gibi, bu tablonun ressamı “Atherosk- leroz”dur. Sıklıkla 50 yaşın üstündeki erkekleri tutar. Hastaların yaklaşık % 30 – 50’sinde, koroner ya da beyin damarlarında da atheroskleroza bağlı daralmaya rastlanır. Aortoiliak bölgedeki daralma nedeniyle bacaklara yeterince kan gidemez. Bunun sonucu olarak da çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtileri şöyle sıralayabiliriz. Hastalar bir süre yürüdükten sonra topallamaya başlarlar. Bu topallamanın nedeni bacaklardaki yetersiz kan dolaşımıdır. Topallama ne kadar kısa zamanda ortaya çıkarsa, tıkanma da o kadar şiddetlidir. Ağrı genellikle baldır kaslarında hissedilir. Hastanın tek ya da iki bacağı soğuktur. Bazı vakalarda, istirahat anında bile bacaklarda ağrı gelişir. Etkilenmiş olan bacakta his kusurları, hissizlik ve hatta felç gelişebilmektedir. Kan dolaşımının yetersiz olduğu bacakta derinin kurumuş, incelmiş, kılları dökülmüş, tırnakların incelmiş ve gevrekleşmiş olduğu görülür. Hastalar bazen bu bacaklarının terlemediğini söylerler. Etkilenmiş olan bacakta nabız alınamaz. Örneğin ayak sırtında nabız almaya çalışmak bir sonuç vermez. Bazı erkek hastalarda cinsel iktidarsızlık (impo- tâns) da gelişmektedir. Ancak çoğu erkek hasta bunu gizler ve doktora söylemez. Leriche sendromunda klinik belirtilerin yanı sıra, aorta ve bundan kaynaklanan iliak arterlere özel bir boya maddesi verilerek çekilen röntgen filmlerinde tıkanmanın yeri ve şiddetiyle ilgili değerli bilgiler elde edilebilmektedir. Leriche sendromunun tedavisi cerrahidir. Vakasına göre ya tıkanmış olan damar bölgesi çıkartılıp yerine yapay bir damar takılır ya da “Tromboendarterektomi” denilen bir ameliyat yöntemi uygulanır. Bu ameliyat yönteminde damar içine sokulan özel bir alet yardımıyla tıkanmaya neden olan fazlalıklar damar içinden soyulup alınmaktadır. Bazı vakalarda ise “Sem- patektomi” denilen bir yöntem uygulanmaktadır. Bu yöntemde bel bölgesindeki bazı sempatik sinir
düğmeleri çıkartılmaktadır. Böylece tıkanmış damarın daralmasının önü alınmaya çalışılmaktadır. Bu yöntem çift taraflı uygulandığında, cinsel iktidarsızlığa (impotans) neden olmaktadır. Cerrahi tedavi özellikle ani olarak gelişen vakalarda büyük önem kazanmaktadır. Ani tıkanmayı izleyen ilk 6-8 saatte tedavi edilmeyen hastalar, etkilenmiş olan bacaklarını “Gangren” nedeniyle kaybetmektedirler. Kan dolaşımındaki yetersizlik nedeniyle his kusurları ya da felç gelişmiş olan bacaklarda gangren gelişme riski çok yüksektir.