DEMUTH (Charles) DEMUTH (Charles), amerikalı ressam (Lancaster, Pennsylvania 1882-ay.y. 1935). 1904’te Paris’e gitti ve Gertrude Stein’in salonuna devam etti. Kübizmin etkisi altında, özellikle suluboya resimler yaptı. Vodvil Müzisyenleri (1917) ve Cambazlar (1919) adlı eserleri New York’ta Çağdaş Sanatlar müzesindedir. (L)

DE MURO (Bernardo) DE MURO (Bernardo), İtalyan tenoru (Sas-sari 1881-Roma 1955). Sanat hayatına 1910’da başladı. İtalya ve Güney Amerika’da kısa süre içinde büyük başarı kazandı. Mascagni’nin gözde tenoru oldu. Avrupa’da Caruso’nun yerini doldurduğu kabul edildi. Oynadığı kahramanlık eserlerine pek uygun düşmeyen kısa boyuna rağmen, görülmemiş dayanıklılığı ve direnme gücüyle dikkati çekti.

DEMRE çayı DEMRE çayı, esk. Myros, Akdeniz bölgesinin Teke yöresinde akarsu; uzunluğu 65 km. Birçok kolun Kasaba (veya Demre) ovasında toplanmasıyle meydana gelir. Sonra dar bir vâdi içinde güneydoğuya doğru akarak Kale bucak merkezi ve Myra şehri kalıntıları (Noel Baba) yakınından geçer, Finike ve Kaş arasında denize dökülür.

DEMPSTER (Thomas) DEMPSTER (Thomas), iskoçyalı bilgin ve tarihçi (Cliftbog, Aberdeenshire 1570-Bologna 1625). Katolikliği yüzünden Avrupa’ya göç etmek zorunda kaldı. Fransa’da, sonra İtalya’da ders verdi, Bologna üniversitesinde Yunanca ve Latince okuttu. İL) DEMRE, esk. Myra. Esk. coğ. Lykia bölgesinin en büyük altı şehrinden biri; bugün Antalya iline bağlı Kaş ilçesinin Kasaba* bucağı. — ANSİKL. Eskiden bir kıyı şehriyken bugün Demre çayının ...

DEMPSEY DEMPSEY (sir Mile« f’hristopher), İngiliz generali (‘ 1896-Berkshire I960 ). 1938’de yarbay oldu. 1940’ta Dunkerque savaşında cesur davranışlarıyle kendini gösterdi. 1942’de generalliğe yükseltildi; önce bir tümene, sonra Libya ve İtalya’da bir kolorduya kumanda etti. 1944’te 2. İngiliz ordusunun basında Normandiya’ya çıktı, Caen savaşını yönetti, Brüksel’i kurtardı ve ordusunun 3 mayıs I945’te Wismar’da sovyet kuvvetleriyle birleşmesini sağladı. Bundan hemen sonra ...

DEMPE (Alois), alman filozofu (Altmünster 1891). Bonn (1930) ve Viyana (1937) üniversitelerinde profesör. Nazilerin Avusturya’yı işgal etmeleri üzerine kürsüsü elinden alındı, 1948’de Münih üniversitesine tayin edildi. Başlıca eseri olan Sacrum Imperium (Kutsal İmparatorluk) [1929] Ortaçağ siyasî düşüncesinin tarihid

DEMOSTHENES DEMOSTHENES eskiçağ heykeli Vatikan müzesi devamı gerektiğine ikna etti. Ama Philippos, mecliste kendisine karsı yöneltilen saldırılar konusunda AtinalIlardan hesap sormak cesaretini gösterdi. Bunun üzerine, Demosthenes, cevap olarak, milletvekilleri önünde ikinci Kata Philtppo’yu (Philippos’a Karşı) okudu (344-343). Aynı zamanda, Ais-khines’i 346 yılındaki elçiliği sırasında yurduna ihanet etmekle suçladı ve Aiskhines aleyhine Peri Parapresbeias (Elçilik üstüne) davasını açtı. Ne var ki ...

DEMOLDER (Eugène) DEMOLDER (Eugène), fransız diliyle yazan belçikalı yazar (Brüksel 1862-Essonnes, Seine-et-Oise 1919). 1897’de ilk şiir kitabını yayımladı: la Légende d’Yperdamme (Yper-damme Efsanesi). La Route d’Émeraude (Zümrüt Yolu) [1899] adlı romanı başlıca eseridir. Bundan sonra yayımladığı kitaplar: les Patins de la Reine de Hollande (Hollanda Kraliçesinin Patenleri) [1901]; VArche de Monsieur Cheunus (Mösyö Cheunus’un Gemisi) [1904]; XVIII. yy. göreneklerinin özgür ...

DEMOKRİTOS (Mystagcgos) DEMOKRİTOS (Mystagcgos), yunanlı yazar, Physika Kai Mystika (Tabiat Olayları ve Sırlar) adlı eseri günümüze kadar geldi. Bu inceleme kitabı simya kaynaklarının tarihinde büyük önemi olan ve yanlış olarak Demokritos’a mal edilen birçok eserin en eskisidir. (L)

DEMOKRİTOS, yunan generali (Kalydon, Aitolia M.ö. III. yy.-M.Ö. II. yy.) DEMOKRİTOS, yunan generali (Kalydon, Aitolia M.ö. III. yy.-M.Ö. II. yy.). Romalıların amansız düşmanı, Aitolialıların kumandanı, Roma’da bir elçilik heyetinin üyesi, İsparta ile bir anlaşma yaptı. Fakat Aitolialılar Herakleia’da yenildiler, Demokritos esir düştü (190), Roma’ya götürüldü; Tullianum’a (zindan) atıldı, oradan kurtuldu, fakat intihar etmek zorunda kaldı (L)

DEMOKRİTOS, yunan filozofu (Abdera, Trakya M.ö. 460’a doğr.-öl. M.ö. 370’e doğr.) DEMOKRİTOS, yunan filozofu (Abdera, Trakya M.ö. 460’a doğr.-öl. M.ö. 370’e doğr.). Çok seyahat etti. Mısır’da geometri bilginlerinin yanında beş yıl geçirdiğini anlatır, Leukippos, öğretmeni ve arkadaşıydı. Bir söylentiye göre, atom’lar hakkındaki ilk düşüncelerini Anaksagoras’ın Omoiome-reia’larından (Benzer Parçalar) almıştı. Kos’-lu Hippokrates ile yakın dostluğu vardı. Sokrates ile tanışmadan aynı yıllarda ...

DEMOKRASİ DEMOKRASİ (esk. yun. demos, halk ve kratos, otorite’den demokratladır, démocratie). Halkın kendi kendini yönetmesi. || Bir yönetim düzeninde halk iradesinin ağır basması veya yönetimin halk tarafından denetlenmesi. I! Doğrudan doğruya demokrasi, siyasî kararların, çoğunluk esasına göre, doğrudan doğruya şehir halkı tarafından alındığı yönetim şekli. || Temsilî demokrasi, yurttaşların siyasî haklarını doğrudan doğruya değil de, kendi seçtikleri ve kendilerine karşı ...

DEMOKLES, Sirucusa tiranı Yaşlı Dionysios’un nedimi (M. ö: IV. yy. başı) DEMOKLES, Sirucusa tiranı Yaşlı Diony-sios’un nedimi (M. ö: IV. yy. başı). Krallığın verdiği mutluluğu durmadan öğerek kendisini bıkıp usandıran Demoklos’e kral «Senin de bu mutluluğu tatmanı istiyorum» diyerek tahtını bir gün için ona bıraktı. Demokles buna çok sevindi, fakat şölenin ortasında başının üstünde sadece bir tek at kılına bağlı ...

DEMOKHARES, atinalı hatip ve tarihçi (M.ö. 355/450’ye doğr.-280’den sonra) DEMOKHARES, atinalı hatip ve tarihçi (M.ö. 355/450’ye doğr.-280’den sonra). De-mosthenes’in yeğeni, yurtsever partisi önderlerinden biri, önemli görevlerde bulundu, özellikle Demetrios Poliorketes zamanında büyük rol oynadı. Başına buyruk bir yaradılışta olması yüzünden Demetrios tarafından sürgün edildi. Koyu bir milliyetçilik anlayışıyle zamanının hatiplik sanatı tarihini yazdı. (L) )

DEMOİVRE (Abraham) veya MOİVRE (Abraham DE)fransız asıllı İngiliz matematikçisi (Vitry, Champagne 1667 – Londra 1754) DEMOİVRE (Abraham) veya MOİVRE (Abraham DE), fransız asıllı İngiliz matematikçisi (Vitry, Champagne 1667 – Londra 1754). Nantes fermanının yürürlükten kaldırılması üzerine İngiltere’ye göç etti; Newton ve Halley ile dostluk kurdu. 1697’de Royal Society (İngiltere Fen akademisi) üyesi oldu. Doctrine of Chances (Talih Doktrinleri) [17181 adlı ...

DEMOGRAFİ DEMOGRAFİ i. (yun. denıos, halk, nüfus ve graphein, betimlemek’ten fr. démographie). insan nüfusunun özellikle sayı bakımından incelenmesi. || Tarihi demografi, demografinin istatistik devri öncesi insan topluluklarını inceleyen bölümü. || Salt demografi, matematik demografi, nüfusun gelişmesinin matematik incelemesi. — ANSiKL. Demografi sözü ilk olarak Achille Guilard’ın Eléments de Statique Humaine ou Démographie Comparée (Beşerî İstatistik Unsurları veya Karşılaştırmalı Demografi) [1855] ...

DEMODÜLATÖR DEMODÜLATÖR i. (fr. démodulateur). Radyotek. Modüle edilmiş bir akımdan yararlanarak modülasyonun yeniden kurulmasına yarayan tertibat: Bulucu bir demodiila-tördiir. [| Frekans modülasyonlu yayınlar için düzenlenmiş alıcılarda, alçak frekans sinyalini veren kat. <L)

DEMODOKOS DEMODOKOS, Homeros’un Odysseia’sın-da, Phaiakes’ler kralının sarayında, îthaka kralının savaş başarılarını anlatan ozan. Demodokos bunu anlatırken, Odysseus da hazır bulunur (Odyysseia)

DEMODİKE, Kretheus’un karısı, Aiolos’un kızı DEMODİKE, Kretheus’un karısı, Aiolos’un kızı. Damadı Phriksos’a çılgınca âşık oldu; Phriksos bu sevgiye karşılık vermeyince onu, kendisine tecavüz etmeye kalkışmakla suçladı. Kretheus bu yalana inandı ve Phriksos’u öldürmek istedi; fakat genç prens, kız kardeşi Helle ile Kolkhis’e kaçtı. (Bk. PHRİKSOS.) [L]

DEMODECİDAE DEMODECİDAE çoğl. i. Solucanımsı uzun küçük güveleri kapsayan uyuz böceği familyası. örnek böceği demodex’úr. — ANSiKL. Yumurtadan yeni çıkan demo-dexMerin üç çift ilkel bacağı ve erginlerin-kinden daha uzun kamı vardır. Bu böceklerin hepsi asalaktır. İnsanların ve hayvanların yağ bezlerinde, kıl keseciklerinde yaşar. İnsanda ergenlik sivilcelerine, köpekte bir çeşit uyuz hastalığına sebep olur. (L) DEMODEX veya DEMODEKS i. Demo-decidae familyasından ...