Kırım Özerk Cumhuriyeti’nde düzenlenenreferandumda oy verme işlemi başladı. Yerel saatle 20.00’ye kadar devam edecek oy verme işlemininardından, sandıklar kapatılarak oy sayımına geçilecek.
Halka, “Rusya’ya bağlanmayı razı mısınız?” ve “1992 yılı Kırım Anayasası’nın yenidenyürürlüğe girmesi ve Kırım’ın Ukrayna’nın bir parçası olmasına razı mısınız?” sorularının yöneltildiği referandumun resmi sonuçlarının 17 Mart’ta açıklanması bekleniyor.
23 ülkeden 135 gözlemcinin izleyeceği referandumda oy verme hakkına sahip 1 milyon 200 bin seçmen bulunuyor.
Kırım Tatarları, referandumu boykot etme kararı almış, ABD ile birçok Avrupa ülkesi ise “referandumun uluslararası hukuka aykırı olduğunu ve sonucunu tanımayacaklarını” açıklamıştı.
AYRILIK SEÇİMİ
Dünyanın tepkisine rağmen Kırım’ın Rusya’ya bağlanmasının yolunu açacak referandum yapılıyor. Tatarların boykot edeceği seçimde nüfusun yüzde 60’ının Rus olması nedeniyle sandıktan ‘evet’ çıkması sürpriz olmayacak. BMGK’da yapılan son oylama ise Rusya’nın vetosuna takıldı.
Ukrayna’da geçen yılın sonunda başlayan kitlesel gösterilerle patlak veren siyasi krizde, ulusal meclisin devlet başkanlığı yetkilerini Viktor Yanukoviç’ten alması ve ülkede geçici bir yönetim kurulmasının ardından, Ukrayna’dan tek taraflı bağımsızlık ilan eden Kırım Özerk Cumhuriyeti’nin statüsüne ilişkin bugün yapılacak referandumla yeni bir aşamaya gelindi. Rus kökenli nüfusun yüzde 60’ı bulduğu yarımadada, sandıktan ‘bağımsızlık’ çıkmasına kesin gözüyle bakılıyor. Aslında burada verilecek ‘evet’ oyu, Kırım’ın Rusya Federasyonu’na bağlanmasının ilk adımını oluşturuyor.
BAĞIMSIZLIK BİLDİRİSİ HAZIR
Kırım Özerk Cumhuriyet Parlamentosu, 11 Mart’ta kabul ettiği Bağımsızlık Bildirisi’nde, ‘Kırım Cumhuriyeti, bağımsız ve egemen devlet olarak, referandum sonuçlarına göre uygun devletlerarası sözleşmelere dayanarak Kırım Cumhuriyeti’nin Rusya Federasyonu’nun yenifederal birimi olarak Rusya Federasyonu’na dahil edilmesi talebiyle müracaat edecek’ ifadelerine yer vermişti. Rusya refarandum öncesi Kırım’a asker yığarken, son olarak BM düzeyinde yapılan çok sayıda girişim de sonuçsuz kaldı.
MOSKOVA BARAJINI AŞAMADI
Dün BM Güvenlik Konseyi’nde, Kırım’da düzenlenecek referandum ve bunun sonucu olarak Kırım’ın statüsünde yapılacak değişikliğin geçersiz olacağını vurgulayan BMGK karar tasarısı, Rusya’nın vetosu nedeniyle kabul edilemedi. Tasarıyı Konseyin 15 üyesinden sadece Rusya veto ederken, Çin çekimser kaldı. ABD’nin sunduğu tasarıda, tehdit ve güç kullanma ile elde edilen toprakların hiçbir şekilde yasal olarak tanınamayacağı vurgulanarak ‘Ukrayna’nın uluslararası tanınmış sınırları içinde bağımsızlık, egemenlik ve toprak bütünlüğüne bağlı kalınacağı’ belirtiliyordu. Rusya cephesi gelişmeleri ‘memnuniyetle’ izlerken, diğer ülkeler ise krizin diplomatik yollarla çözülmemesi halinde yaptırım kartını öne sürmeye hazırlanıyor.
Putin’den zafer pozu
Kırım’ın Ukrayna’dan ayrılarak Rusya’ya bağlanması yolunu açacak referandum dünyanın tepkisini çekerken Rus lider Vladimir Putin ise gelişmelerden son derece memnun. Soçi kentinde düzenlenen 2014 Paralimpik Kış Oyunları’nda bazı kayak yarışmalarını izleyen Putin, madalya kazanan Rus ve Ukraynalı sporcuları kutladı. Rus lider, gümüş madalya kazanan Ukraynalı sporcu Elena Yurkovski’ni şahsen kutladı ve fotoğraf çektirdi. Putin ayrıca Ukrayna Paralimpik Komitesi Başkanı Valeri Suşkeviç ile de bir süre görüştü.
Ukrayna bizi affet!
Ukrayna’ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti’nde yaşanan gelişmeler Rusya’da da protesto edildi. Başkent Moskova’nın yanı sıra St. Petersburg şehrinde Kırım’ın Rusya’ya bağlanmasını protesto için gösteri düzenlendi. Ukrayna ve Rusya bayrakları açan grup, üzerinde ‘Ukrayna bizi affet’, ‘Savaşa hayır’, ‘Kırım satın alınmaz’ şeklinde pankartlar açtı.
Tartışmalı Ortaklık Anlaşması 21 Mart’ta
Azledilen Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’in imzalamayarak ülkede büyük infiale yol açtığı Avrupa Birliği (AB) ile Ortaklık Anlaşması, Ukrayna’daki yeni yönetimin masasında. Ülkenin yeni Başbakanı Arseniy Yatsenyuk, Ortaklık Anlaşması’nın siyasi kısmının 21 Mart’ta imzalanmasının planlandığını açıkladı. Yanukoviç, 21 Kasım 2013’te, AB ile imzalanması öngörülen Ortaklık Anlaşması’ndan vazgeçtiğini açıklamış, kararın ardından başlayan ve Yanukoviç ile hükümeti hedef alan protesto gösterileri hızla tırmanmıştı. Yanukoviç’in kararı, Ukrayna’da bugün siyasi değişim yaşanmasına neden olan gelişmelerin fitilini ateşlemişti.
BİR SÜRGÜN DAHA İSTEMİYORUZ
Kırım’da yaşayanların yüzde 60’ını Ruslar, yüzde 24’ünü Ukraynalılar, yüzde 12’sini de Kırım Tatarları oluşturuyor. Kırım Tatarları, tam 70 yıl önce yaşadıkları sürgünün acısını hatırlayarak, bugün yapılan referandumu boykot ediyor. Rusların Moskova yönetimini, Ukraynalıların da Kiev yönetimini tercih edeceği referandumda, yarımadadaki Tatarlar kilit konuma geldi. Karadeniz’in üzerine asılı bir fener gibi duran Kırım yarımadasının yerli halklarından Kırım Tatarları’nın boykot kararında, SSCB yönetiminin 1944 yılında, organize şekilde uyguladığı sürgün olayı en etkili unsuru oluşturuyor. Büyük Tatar sürgününü yaşayan Seyit Ömer, Rus askerleri tarafından bir gecede köylerinin yakıldığını ve bir aylık yolculuğun ardından Özbekistan’a götürüldüklerini söyledi.
‘UKRAYNA PUTİN’DEN İYİDİR’
Siyare Ahmet ise, ‘Ukrayna da bizim haklarımızı vermedi ama Ukrayna Putin’den iyidir’ derken, Zennure İbrahimova da ‘Ailelerimiz sürgünü gördü, biz sürgünü görmek istemiyoruz’ diye konuştu.
Kaynak: AA
