Bedeninle Dünyada Ol, Kalbinle Ahreti Bul!
Kısacası uyuyan yılan bir kere uyandırılmış durumda, “insanoğlunun bir vadi dolusu altını olsa ikinci bir vadi dolusu daha altın ister.” şeklindeki Hadis-i Şerif’in işaret ettiği insan tabiatı gerçeğinin aksine olarak 500 yılı aşan bir süredir de yılanın iştahı kabartıldı. İnsanların sadece kazandıklarını değil, kazanacaklarını da harcamalarına yönelik sistematik yapılar kuruldu. Bunun ekonominin bir gereği olduğu savunuldu. ‘Çıkarcı Adam’m bütün insanlığı soktuğu bu açmazdan kurtarmanın yolu, insan tabiatındaki çıkar peşinde koşma isteğinin kışkırtılması değil, terbiye edilmesidir. Bu nedenle Adam Smith’den 20 yaş büyük olan, onunla aynı çağda yaşayan Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretleri’nin tavsiyelerine kulak verelim: Bedeninle dünyada ol, kalbinle âhireti bul. Dünya ile güreşeni o yener. Ondan kaçana o gelir. Dünyayı anlayan, ondan uzak durur, insanları anlayan onlara karışmaz. İhtiyaç kıblesi Hazret-i Hakk’tır. Halktan isteyen mahrum kalmaya müstehaktır. Dünyayı terk edene sıkıntıları kolay gelir. Dünyadan yüz çeviren ünsiyyet ve huzuru bulur. Dünyaya rağbet eden rahat bulmaz. Onu terk edenden o kesilmez. Ölümü çok anan dünyaya aldanmaz. Yeteri kadara razı olup hırs ateşi ile yanmaz… Mevlâsma hizmet edene dünya hizmet eder.
Dünyaya hizmet edeni, o hizmetinde kullanır (Mârifetnâme, Shf:
526).
