Bosch’un Önemli Hedefi Sıfır Kaza !
Bosch’un geliştirdiği sürücü destek sistemleri, daha güvenli ve daha rahat sürüşlerin önünü açıyor.
Bosch, trafikte ölümlü kazaları azaltmayı amaçlayan “sıfır kaza” vizyonu çerçevesinde, sürücülerin konforunun yanı sıra güvenliğini de sağlayan “sürücü destek sistemleri”ni sunmaya devam ediyor. Otomotiv alanında onlarca yıldır birçok yeni teknolojiye imza atan Boch’un İngiltere’deki Mira Test Merkezi’nde düzenlediği güvenli sürüş eğitimlerine katıldık, daha güvenli yolların önünü açacak teknolojileri bizzat test ettik.
Hiçbir zaman kendi otomobillerini üretmemiş olsa da Bosch, dünyanın önce gelen otomotiv tedarikçi firmalarından birisi ve pek çok otomobil markasına teknoloji çözümler sağlıyor.
Sürücülerin yorgunluğunun başladığını algılayarak uyarı veren, fren pedalına geç basma ya da hiç basmama nedeniyle gerçekleşen arkadan çarpmaları en aza indiren, şerit değiştirme ya da şeritte kalmada sürücüye destek veren bu sistemler çoğu zaman yaşam kurtarıyor. Sadece Almanya’da geçen yıl tescil ettirilen 2,95 milyon yeni otomobilin 680 bini yorgun sürücüleri herhangi bir kazaya yol açmadan önce uyaracak sürücü destek sistemine sahip bulunuyor.
Sürücü destek sistemleri Türkiye’de bilinmiyor
Bosch Türkiye tarafından gerçekleştirilen ve sürücü destek sistemlerinin bilinirliğine ışık tutan “Otomotiv Araştırması”na göre sürücülerin çoğu son 1 yılda tehlikeli durumlarla karşılaştığını belirtiyor. Bu durumlar arasında %77 ile ani fren yapma, % 54’le fren yapmak ya da manevra yapmak arasında ikilemde kalmak, %48’le şerit değiştirirken arkadan gelen aracı görmemek, %44’le park yerinden çıkarken yoldaki aracı görmemek ve yüzde 31’le dönüş yaparken gelen aracı görmemek yer alıyor. Buna rağmen, sürüş güvenliği sağlayan ve yaralanmalı/ölümlü kazaların önüne geçen sürücü destek sistemleri sürücüler tarafından pek bilinmiyor.
Sürücü destek sistemleri; çarpma testleri düzenleyen ve motorlu araç satın alan tüketicilere otomobillerin güvenlik performansları hakkında bağımsız değerlendirmeler sağlayan Euro NCAP’in yeni puanlama sistemi tarafından da teşvik ediliyor. Puanlama sisteminde, prediktif acil frenleme ve şerit koruma destek sistemlerinin kullanımı artı değer sağlıyor.
Sürücü destek sistemleri ile ilgili bilgi veren Bosch Türkiye Temsilcisi Steven Young, bu sistemlerin sıfır kazaya giden yolda önemli bir adım olduğunu söylüyor. Sürücü destek sistemlerinin gelecekte daha tehlikeli koşullarda dahi sürücülere yardımcı olacağını belirten Young “Sürücü destek sistemleri yakın gelecekte, tehlike karşısında araçların sürücüden bağımsız hareketlerine olanak sağlayacak ve tehlikelerle karşı karşıya kalmalarını önleyecek. Yapılan her yenilikle birlikte kullandığımız araçlar bizleri daha kazasız sürüş şartlarına ve otonom sürüşe götürüyor.” dedi. Young sözlerine şöyle devam etti: “Sürücü destek sistemleri ve bir sonraki adım olan otonom sürüş, trafik kazalarının ve bu kazalar nedeniyle yaralanma ve ölümlerin daha az yaşanacağı, trafik sıkışıklıklarının yanı sıra motorlu araçlardan doğaya salınan zararlı egzoz emisyonlarının azalacağı bir gelecek vadediyor.”
Kazaların başta gelen sebebi insan hataları
Yaşanan trafik kazalarının yaklaşık %90’ı insan hataları nedeniyle meydana geliyor. İnsan hatalarının başında ise sürücülerin trafikteki risklerin farkına varmaması, yaşanan ani durumların doğru değerlendirilip hızlı reaksiyon verilememesi ya da müdahale edilememesi geliyor. Steven Young “Geçtiğimiz yıl meydana gelen 37.977 trafik kazasında 1.292 kişi hayatını kaybetti, 50 binden fazla kişi ise yaralandı. Bu yılın ilk 9 ayına baktığımızda ise 28.532 trafik kazası oldu ve 900 kişi hayatını kaybetti, 38.935 kişi ise yaralandı. Emniyet Genel Müdürlüğü’nün bu verilerine göre sürücü kusurları en başta gelen neden olarak gösteriliyor. Sürücü kusurları arasında, aşırı hız ve dikkatsizlik sonucu direksiyon hâkimiyetinin kaybedilmesi en başta gelen etken olarak yer alıyor. Sürücülerin sıklıkla yaptığı kural hataları arasında geçiş üstünlüğünü tespit edememe, dönüş hataları, aşırı hız ve hatalı mesafe tahminleri geliyor. Hatalar, sürücülerin kritik durumlarda yanlış kararlar verebilmesinin yanında monoton yol koşullarında sürücünün algı ve dikkatinin düşmesinden kaynaklanıyor.” dedi. Bosch Türkiye Otomotiv Araştırması da araç kullanan her 5 kişiden birinde araç kullanımının stres yarattığını ortaya koyuyor.
Sürücü destek sistemleri, yaşanan kazaların sıklığını, yaralanmalı, ölümlü kazaların sayısını ve bu kazalar sonucu yaşanan maddi kayıpları minimuma indiriyor. Ayrıca, bu sistemler sürücülerin üzerindeki stresi ve trafik sıkışıklığını önleyerek daha keyifli bir sürüş sağlıyor. Young “Bir otomobilde önde gelen güvenlik sistemlerinin başında ESP geliyor. Yapılan çalışmalara göre, ESP kayma nedeniyle oluşan kazaları %80’e varan oranda engelleyebiliyor. Bu nedenle de, bu ay itibarıyla ESP, Avrupa’da tüm yeni tescil edilen araçlarda ve Türkiye’de ise yeni tescil edilen tüm binek ve 1,3 tonun altındaki ticari araçlarda isteğe bağlı olmaktan çıkıp standart ekipman haline geliyor.” dedi.
Araçlar da sürücüler gibi düşünecek
Bosch; sürücü destek sistemleri, aktif güvenlik sistemleri ve pasif güvenlik sistemleri olmak üzere üç kategoride 22’nin üzerinde çözüm sunuyor. Araçların çevrelerini nasıl göreceklerini ve algılayacaklarını kademeli olarak öğrenmek için yararlandığı video ve radar sensörlerini üreten Bosch, 2014 yılı sonuna kadar 1,3 milyar adet radar ve video sensörü satışını hedefliyor. Bosch, güçlü bilgisayar destek sistemlerinin hızlı tepki vererek sürücü kadar iyi düşünebilmesini de sağlıyor.
Bosch Grubu sadece 2013 yılında araştırma-geliştirme çalışmalarına 4,5 milyar avro yatırım yaptı ve her gün ortalama 20 patent başvurusunda bulundu. Böylesine üretken bir şirketin imzasını taşıyan ve yeni otomobillerde en sık kullanılan destek sistemleri şöyle:
ACC ve ACC Stop & Go: Yeni çıkan tüm arabaların %4’ünde bulunan ACC ve ACC Stop & Go ağır trafiğe rağmen rahat sürüş sağlıyor. Adaptif hız sabitleme (ACC) bir radar sensörüyle birlikte çalışarak, ağır trafikte dahi öndeki arabayla önceden belirlenmiş güvenlik mesafesini koruyor. Sistem, otomatik olarak gaz ve frenleme yaparak hızı trafiğin akışına göre ayarlıyor, pürüzsüz ve yakıt tasarruflu bir sürüş sağlıyor. Stop & Go sürümünde ise ACC trafik sıkışıklığında otomobili yavaşlatıyor, hatta tamamen durduruyor. Otomatik şanzımanlı araçlarda ise kısa duraklamanın ardından trafik hareketlendiğinde motoru yeniden çalıştırıyor.
Yol İşareti Tanıma: Almanya’da tescil edilen araçların %4’ünde bulunan sistem yol işaretlerini tanıyor. Bir video kamera, trafik işaretlerini okuyarak ilgili bilgiyi gösterge tablosunda sembol şeklinde sunuyor. Bosch ayrıca, akıllı telefon kullanıcılarına yönelik, telefon kamerasından yol işaretlerini tanıyan yol işareti tanıma çözümü myDriveAssist’i de ücretsiz olarak kullanıma sunuyor.
Şerit Desteği: Yeni araçların %10’unda bulunan Şerit Destek Sistemi, sürücü şeritten kasıtlı veya kasıtsız olarak ayrıldığında, sürücüyü uyararak kazaların önüne geçiyor. Almanya’nın GIDAS kaza veritabanına göre şerit koruma desteği, şeridi kasıtsız olarak terk eden arabaların yol açtığı kazaları %28’e varan oranda engelleyebiliyor. Tabii ülkemizdeki şeritlerin tutarlı olmaması sebebiyle bu sistemin düzgün çalışmayacak olması üzücü.
Otonom Acil Frenleme: Yeni araçların %11’ inde bulunan sistem, muhtemel bir engel tespit ettiğinde yardımcı frenleme sistemini acil durma için hazırlıyor veya sürücü tepki vermediğinde otomatik olarak frenleme başlatıyor. Yapılan çalışmalar, tüm araçlarda otomatik acil frenleme sistemi olsa, Almanya’da yaralanmayla sonuçlanan tüm arkadan çarpmalı kazaların %72’ye varan oranlarda engellenebileceğini gösteriyor. 2016’dan itibaren Euro NCAP’in en yüksek notu olan beş yıldızı kazanmak için bu sistem zorunlu hale gelecek.
Akıllı Far Kontrolü: Tüm yeni arabaların %20’sinde bulunan Akıllı Far Kontrolü, taşıt gece vakti veya tünel içerisinde sürülürken yardımcı kısa farları gerektiği şekilde otomatik olarak açıp kapatıyor. Eğer far kontrolü önde herhangi bir taşıt ya da karşıdan gelen bir araç görmüyorsa uzun farları da otomatik olarak açıp kapatıyor. Dahası akıllı far kontrolü yolun gidişatına göre ayarlanabiliyor veya sürekli kısa ve uzun farlar arasında gidip gelebiliyor.
Yorgunluk Tespit Sistemi: Tüm yeni araçların %23’ünde bulunan Yorgunluk Tespit Sistemi, direksiyon başında mikro uyku, azalan konsantrasyon ve yorgunluk gibi sürüş güvenliği açısından son derece tehlikeli olan durumların ilk işaretlerini erkenden tespit edebiliyor. Bosch’un Yorgunluk Tespit Sistemi, yorgunluğa özgü kalıpları yakalamak için, direksiyon açı sensörü veya elektrikli direksiyon kullanımından yararlanarak sürücünün direksiyon kullanma davranışını sürekli olarak analiz ediyor. Sistem aynı zamanda her türlü ani, küçük direksiyon hareketlerini de fark ediyor. Ardından sürücüye uyuklamaya başlamadan önce bir mola vermesi için sesli veya görsel bir uyarı gönderiyor.
Bu sistemlerin hepsi farklı otomobil markalarının yeni modellerinde yerlerini almaya başladı bile. Daha güvenli bir sürüş için, yakın gelecekte satın alacağınız otomobilin mümkün olduğunca fazla sayıda sürücü destek ve güvenlik sistemi içermesinde fayda var.