ÇANÇAN

Uzun süre yapılan konuşma, gevezelik: O kadının çan-çanından bütün mahalle bıktı. || Çanın çıkardığı ses: Yaşlıca adam unuttu tramvayda olduğunu, halbuki unutulacak gibi de gitmiyoruz, çançanlar, zınk diye duruşlar… (B. Felek). || Çançan etmek, gevezelik etmek, boş konuşmak: Evinde çançan eden erkeğin de aklına şaş (M. Â. Ersoy). Frenk-çe konuşuyor, çançan edemiyeceksin (R.H. Karay). [M]
ÇAN ÇAN, Peru’nun kuzey kıyılarında eski bir şehir kalıntısı. İnka’lardan önce kurulmuş olan bu şehir, M.S. 1420’de çok kalabalık, zengin ve i؛eri bir medeniyetin, Şimu krallığının başkentiydi. Şimdiki Tru-jillo ile Pasifik okyanusu arasında, Lima’nın kuzeyinde Moche vâdisinde yer almaktadır. Yıkıntılar 10-15 km2’lik bir alanı kaplar. Eskiden kalma kerpiç duvarlar genellikle birbirini tekrarlayan ve kumaş desenlerini andıran kabartmalarla süslüdür. Bölgenin az yağmurlu olması dolayısıyle şehrin iç ve dış duvarları çok az yıpranmıştır. Duvarların yüksekliği yer yer hâlâ
9 m’ye ulaşmaktadır. Şehir, hemen hemen birbirine eşit, dörtgen biçiminde on büyük mahalleye bölünmüştür. Sokaklar birbirine paralel ve oldukça düzenlidir. Her mahallede sivri damlı evler, piramit biçiminde tapınaklar, taştan su hazneleri, bahçeler ve mezarlıklar vardı. Şehir nüfusunun fazla olduğu sanılmaktadır. Bk. ŞIMU’LAU. (L) ÇANÇiÇEöi blş. i. Kuzey yarımkürede, özellikle Doğu Akdeniz bölgesinde pek yaygın iki yüz elli kadar türü bulunan, taç kısmı küçük bir çan şeklinde olduğu için bu adla anılan bitki cinsi. (Çançiçeğigillerden. İlmî adı: campanula.).
— ANSiKL. Çançiçekleri, daha çok dağlık yerleri seven otsu bitkilerdir. Çiçeklerin taç kısmı çan biçimindedir. Yabanî veya ekilen türleri pek çoktur. Campanula rapunculus bir sebzedir; kökleri ve yaprakları salata olarak yenir. C. persicoefolia çok yıllık sevimli ve dayanıklı bir bitkidir; ormanlarda yetiştiği gibi süs bitkisi olarak da yetiştirilir. C. trachelium’vm kökleri kalın, beyaz ve liflidir. İkisi veya üçü bir arada bulunan beyaz, pembe veya mavi çiçekleri yaygın veya sarkık olur; 30-40 sm uzunluğunda bir salkım meydana getirir. C. pyramilis, 111i-ria’da yetişen iki yıllık dayanıklı bir bitkidir. 1,30-1,50 m boyunda ve güzel piramit görünüşündeki bu bitkinin üzerinde uzun salkım veya demet biçiminde mavi çiçekler bulunur. (L)