Fertiği Çekmek

Sultan İkinci Abdülhamid’in yaptırdığı Hicaz Demiryolu, Alınanlara ihale edilmiş ve tabiî olarak da şantiyelerin önemli sorumluları, memurları, teknisyen ve şefleri Alınanlardan oluşmuştur. Yapımı biten gar ve istasyonlardan işçi nakleden vagonların makinistleri, kondüktör ve makasçıları da Alman olduğundan, eğer vagon bir yerden hareket edecekse önce kampanalar çalar, bütün yolcular bindikten sonra da hareket memuru, Türkçede “hazır” manasına gelen “Fertig!” diye bağırırmış. Alman hareket memurlarının “Fertiiig!” diye uzatarak imlemelerine uzun süre muhatap olan halk, bundan hoşlanmış olmalı ki giderek trenin kalkışı “fertiği çekti ” biçiminde ifade edilir olmuş, daha sonra da bu, deyim haline gelerek Türkçeye iyiden iyiye yerleşmiştir. Bu deyimin “savuşmak, kaçmak, uzaklaşmak, geri dönmemek üzere gitmek, ölmek” gibi mecazı manaları vardır.