Frederik III

(d. 18 Mart 1609, Haderslev -ö. 9 Şubat 1670, Kopenhag, Danimarka), 1648-70 arasında Danimarka ve Norveç kralı. Hükümdarlığı sırasında, 1848’e değin
Frederik III, Karel van Mander lll’ün portre çalışmasından ayrıntı
Natıonalhıstorıske Museum paa Frederıksborg Danimarka
süren mutlakıyetçi bir yönetim kurul- 1 muştur. ‘ ,1
Gençlik yıllarında Almanya’nın sırasıyla | Bremen, Verden ve Halberstadt’taki pis-koposluk bölgelerinde piskopos yardımcısı *J olarak görev yaptı. İsveç’e karşı sürdürülen ‘4 ve Danimarka’nın yenilgisiyle sonuçlanan 1 savaş (1643-45) sırasında Schleswig-Holste- ’? in’daki Danimarka kuvvetlerine komuta j etti. Babası IV. Christian’ın ölümünden -<j (1648) kısa süre sonra, kralın yetkilerini sınırlayan bir antlaşmayı kabul ederek tahta I çıktı. -s
İsveç kralı X. Kari Gustaf’ın Polonya’yla i savaşa girmesinden (1655) iki yıl sonra J İsveç’e karşı saldırıya geçti. Amacı, Dani- ^ marka’nın 1645’te İsveç’e kaptırdığı toprak- j lan geri almaktı. Ama, Kari, Danimarka’nın s Jutland ilini ele geçirip Sjselland’ı (Zealand) | tehdit etmeye başlayınca Frederik bu plan- J larını gerçekleştiremedi. Bundan kısa bir i süre sonra, Roskilde Antlaşması’nı (26 ■< Şubat 1658) imzalamak zorunda kaldı. Ant- ^ laşma, Danimarka’nın Skâne, Blekinge ve >| Halland illeri ile Bornholm Adasını ve J Norveç’in Trondheim ilini İsveç’e bırakma- 1 sını öngörüyordu. I
Kari, antlaşmanın imzalanmasından sonra- 1 ki beş ay içinde Danimarka’yı yeniden işgal -i etti. Ama Kopenhag halkının İsveç kuşat- ] masına karşı direnmesiyle savaşın gidişi ^ Danimarka’nın lehine döndü. Felemenk gemileriyle desteklenen Danimarka filosu, j isveçlileri Oresund’dan (Sund Boğazı) sür- ! meyi başardı ve Danimarka, Kopenhag i Antlaşması’yla (1660) Bornholm ve Trond- i heim’ı İsveç’ten geri aldı. *j
Frederik, savaş sırasında büyük borç yükü -Ş altına giren Danimarka’nın borç sorununu bir çözüme bağlayabilmek için çeşitli sınıfların temsilcilerini 1660’ta toplantıya çağırdı. Bu toplantı sırasında ruhban sınıfı ve burjuvalar Rigsrâd (Devlet Konseyi) üyeleri ile i soyluları mali ayrıcalıklarından vazgeçmeye ve yeni bir anayasanın yürürlüğe konması için kralla görüşmeler yapmaya zorladılar. : Burjuvalarla din adamlarının istekleri ara- ; sında, krallık sözleşmesinin iptal edilerek1 Frederik’in veraset yoluyla tahta çıkan bir hükümdar olarak tanınması ve hükümdarların bundan böyle sözleşmelerle değil, vera- : set yoluyla tahta geçmeleri de bulunuyordu.-Hükümet Ocak 1661’de krala mutlak yetki tanıyan bir yasa çıkardı. Kasım 1665’te de : yeni anayasa imzalanarak yürürlüğe girdi. , Ama Peder Schumacher’in (sonradan Kont Griffenfeld) kaleme aldığı ve kralın mutlak yetkisini onaylayan Kral Yasası (Kongelo-‘ ven) 1709’a değin halka açıklanmadı. Frederik, danışmanı Hannibal Sehested’in* ‘ yardımıyla devlet yönetimine ilişkin geniş, : kapsamlı reformlar yaptı. Yeni düzenleme-, lere göre hükümetin beş ayrı bölüm halinde örgütlenmesi ve izleyeceği politikanın Özel Danışma Kurulu’nun önerilerine göre belirlenmesi öngörülmüştü. Özel Danışma Kurulu ise bölüm başkanları arasından seçilen’ üyelerden oluşuyordu. Bu dönemdeki düzenlemeler sonunda güç kazanan burjuvalar, kraliyet mülklerinin büyük bölümünü1 satın aldılar ve Danimarka tarihinde ilk kez, önemli hükümet görevleri üstlendiler.