Genel

Küçük Divan Şiiri Sözlüğü

KÜÇÜK DİVAN ŞİİRİ SÖZLÜĞÜ

Azade: anlam bütünlüğü gösteren tek dizeli şiir.

Bent: muhammes, terkibibent ve terciibentte kullanılan 5 veya 10 beyitten oluşan bütün.

Beyit: konu ve ölçü bakımından bir-biriyle bağlantılı iki dizeden oluşun nazım birimi.

Caize*, divan şairlerinin padişaha, devlet ileri gelenlerine sundukları şiirler (veya nesirler) için aldıklan armağan.

Hamse: beş mesneviden oluşan eser. Mısraı berceste: akılda kalan, güzel, derin anlamı olan dize. Muaşşer: her bendi on dizeden oluşan nazım biçimi.

Muhammes: her bendi beş dizeden oluşan musammat türü. Musammat: her bendi dört, beş, altı, yedi, sekiz, dokuz, on veya daha çok dizeden oluşan nazım biçimlerinin genel adı (dize ortalannda kafiyesi olan şiirlere de bu ad verilir: musammat gazel, musammat kaside gibi). Müfiret: dizeleri birbiriyle kafiyeli olmayan bağımsız beyit; fert. Müsebba: her bendi yedi dizeden oluşan musammat türü.

Müseddes: her bendi altı dizeden oluşan musammat türü. Müsemmen: her bendi sekiz dizeden oluşan musammat türü. Müstezat: bir gazelin dizelerinin sonuna «ziyade» adı verilen kısa dize eklenerek oluşturulan nazım biçimi. Nazire: bir şairin, beğendiği bir diğer şairin bir şiirini konu, nazım biçimi, ölçü kafiye vb bakımlarından örnek alarak yazdığı şiir.

Tahmis: bir gazelin her beytine aynı ölçüde üçer dize ekleyerek oluşturulan şiir.

Tanzir: ünlü bir şairin bir şiirine nazire yazma.

Tardiye: her bendi beş dizeden oluşan muhammes (tardiyenin muham-mes’ten farklı son [5.] dizelerinin farklı kafiyede olmasıdır).

Taştir: bir gazelin her beytinin dizeleri arasına aynı ölçüde yeni dizeler (iki veya daha çok) eklenerek oluşturulan şiir.

Terbi: bir gazelin her beytinin başına aynı ölçüde iki dize ekleyerek bunu murabba biçimine dönüştürme. Ziyade: müstezatta uzun dizelerden sonra gelen kısa dize.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir