ÖLDÜRÜCÜLÜK

ÖLÜ
konu olmak: ölmüþler, öldürülmüþler, suikastlar, baskýnlar, meydan dayaklarý içinde yuvarlanmýþlardý (Þ. S. Aydemir). Erde-bil’i merkez edinip Þamahý beyine karþý yaptýðý bir baskýnda öldürülmüþtü (A. Gölpý-narlý). [ML]
ÖLDÜRÜCÜ sýf. (öldürmek’ten öldür-ücü). öldüren, ölüme yol açan: Bir þeyi doðru bulmamak, bir þeye inanmamak öldürücü olabilir (N. Ataç), öldürücü hastalýk.
— Adlî týp. öldürücü etken, doðuþtan veya sonradan, morfolojik veya fizyolojik olan ve organizmayý hayatla baðdaþmaz duruma getirip dölütün veya yeni doðmuþ çocuðun ölümüne yol açan genetik karakter. (Anne ile dölütün kan gruplarý arasýndaki uyuþmazlýk öldürücü bir etken olabilir; bazý kalp veya damar bozukluklarý da ana karnýndaki hayatý etkilemez, ama doðuþtan sonraki hayatý imkânsýz hale getirir.)
— Biyol. öldürücü gen, etkisi normal al-lelomorf gen’i tarafýndan düzeltilmediði veya dengelenmediði takdirde bulunduðu insaný öldüren gen. (Yani homozigot haldeki gen’in zaýarlý ve hayatla uyuþmaz bir etkisi vardýr, sadece hayatiyeti azaltan gen’e ise yarý öldürücü denir.) [LM]
ÖLDÜRÜCÜLÜK i. (öldürücü’ten öldürü-cü-lük). Patol. Bir yarayý, lezyonu veya hastalýðý kaçýnýlmaz þekilde öldürücü hale getiren þartlarýn tümü. (L)
ÖLESÝYE zf. (ölmek’ten öl-esi-y-e). «Ölecek kadar» anlamýnda aþýrýlýk belirtir: Arkadaþým ellerimi tuttu: Yusuf efendi seni ölesiye seviyor Feride, dedi (R.N. Güntekin). Bu ovada sarhoþ bile ölesiye sarhoþ olur (Þ. S. Aydemir). [M]
ÖLET i. (ölmek’ten). Halk dili. Tehlikeli hastalýk salgýný. (M)
ÖLGÜN sýf. (ölmek’ten öl-gün). Tazeliði, canlýlýðý kalmamýþ, solmuþ, pörsümüþ, zayýflamýþ: Yarabbi, hepsi ne kadar yorgun, solgun ve ölgündüler (Cenab Þahabeüdin). Kalbim bir çiçektir, gündüzler ölgün; / Gelin, gelin, onu açýn geceler! (N. F. Kýsakü-rek).
+ ölgünlük i. Canlýlýðýný kaybetmiþ olma, solma, bozulma, zayýflama. (M)
ÖLÝTEN i. (yun. eulytos, kolay çözülen’den fr. eulytene). Miner. Formülü BÝ4(SiO.*)3 olan tabiî bizmut silikat. Dört yüzlü küçük piramit görünümündeki kýzýl kahverengi bil-lûrlar halinde bulunur.) [L]