PADRE i. («baba» anlamında ital. ve isp. k.). İtalya’da ne Ispanya’da katolik papazlarının unvanı. j| İngiliz askerlerinin asker rahiplere verdiği ad. (L)
PADRH.ER, Padariler veya Pedarller de
denir, XIX. yy. başlarında Orta Sumatra’-da, HollandalIlara karşı İslâm dinini konı: mak isteyen halka, HollandalIların verdiği ad Islâm düşüncesini, kendilerinin eskiden beri bağlı bulundukları halk hukuku ve kurumlarıyle birleştirerek güçlü bir ıslâm birliği kuran Padriler, 1785’te harekete geçtiler. Sumalta’ya yerleşen HollandalIlara karşı çıkan bir başkanın çevresinde toplanan birkaç bin kişi, HollandalIların merkezi Padang limanına saldırarak oradaki hı-ristiyanları İslâm olmağa zorladı. XIX. yy. da Mekke’ye giderek Vahhabîliğin etkisinde kalan Uç sumatralı hacı, ülkelerine dönünce İslâm dini kurallarının uygulanması için çalıştılar. Agnamlı ilâhiyatçı Tuankıı nan Rentjeh de onlara katıldı. Bu topluluk şeriata uymayan halk geleneklerine karşı çıktı. Tütün, şarap, afyon, horoz dövüşü, kumar yasak edildi. Erkeklerin sakal uzatmaları ve Araplar gibi beyaz elbise giymeleri istendi; kadınlar da çarşaf giymek zorunda bırakıldı. Namaz kılmayanların idam edilmesine karar verildi. Din adamlarınır bu düşünceleri, kendi çıkarlarını ve halkır İktisadî düzenini sarsacağını düşünen kabık reislerinin direnişiyle karşılaştı. Tuanku nar Rentjeh, çalışmalarım sürdürdü. Elde etti ğî köylere dinî anlaşmazlıkların çözümlen mesi için bir imam ve ayrıca bir kali (kadı tayin etti. Namaz kılmayanlar öldürüldü karşı çıkan köyler yıkıldı, halkı esir edildi Orta Sumatra’nın güneydoğusundaki Lmtaı bölgesinde de Tuanku Pasaman, aynı a maçla çalışıyordu. Lintau bölgesinden sonr; Tanah Data (Datar) şehrini de hâkimiyet altına alan Pasaman, buradaki Minangka ban hanedanını ortadan kaldırdı. Padri ha reketinin, üçüncü ocağı kuzeyde Alahan pand Jang’da bulunuyordu. Burada sonra dan Tuanku İmam adı ile Un kazanan Tuar ku, koyu bir şeriatçılık uygulamağa başlad; Alahanpand Jang Padrileri bu bölgede bı kale yaptırdılar; yakın köyleri ele geçırd ler. Tuanku İmam alınan yerlere bir imam! bir kali tayin etti. Bütün halkın hıristiyaı lara karşı direnmesini, İslâm dinini yayma ve korumak için birleşmesini sağladı. Kıs bir süre içinde olumlu sonuçlar elde edild Güçlü bir birlik kuran Padrilerin, ingili; hollanda ve Hindistan kuvvetlerine kar giriştikleri savaşlar başarılı oldu. 1833’’ hollanda kuvvetleri yok edildi. Durumları1 tehlikede gören yabancılar Padriiere kat harekete geçtiler. Kısa zamanda ülke h ristiyanların hâkimiyeti altına girdi. Yaln Bondjol Padrileri mücadeleye devam ett ler. 1837’de kalenin düşmesiyle Padri har keti sona erdi. Tııanku İmam teslim old (M)
