RİGOLETTO,
RİGOLETTO
Giuseppe Verdi’nin üç perdelik operası. Librettosunu Francesco Maria Piave’nin yazdığı opera, Victor Hugo’nun “Le Roi s’A-muse” (Kral Eğleniyor) adlı oyunu üzerine kurulmuştur. Opera, başlangıçta “La Maledizone” (Lanet) olarak adlandırıldı. Sansür, operanın ahlaki sakıncalar taşıdığını ve bir kralın böyle bir durumda gösterilmesinin kabul edilemeyeceğini öne sürdü. Bunun üzerine Verdi, Kral I. François’nin yerne Mantua Dükü’nü koydu, operanın adını da “Ri-goletto” olarak değiştirdi. Opera ilk kez 11 Mart 1851’de Venedik’te Te-atro La Venice’de oynandı.
RÎLKE, Rainer Maria (1875 Prag-1926 Val-Mont/İsviçre), AvusturyalI şair. Asıl adı René Karl Wilhelm Jo-
Rairter Maria Rilke
hann Josef Maria Rilke’dir. Subay olmak isteğiyle askeri okula gitti (1886-1891). Bu okuldan ayrılarak Prag’da edebiyat ve sanat tarihi okudu. Daha sonraki yaşamı soylu çevreler içinde ve gezilerle geçti. Prag’da edebiyatçılarla dostluk kurdu. Bu arada ilk şiir kitabı “Leben und Lieder” (Yaşam ve Şarkılar, 1894) yayımlandı. Münih’te, şiir dünyasını etkileyen kadınlardan biri olan Lou Andreas-Salome ile tanıştı ve birlikte Berlin’e gittiler (1897). Daha scnra çeşitli ülkeleri gezen Rilke, Rusya’ya da gitti ve burada Tolstoy ile tanıştı. 1901’de, Rodin’in öğrencisi olan heykeltıraş Clara Westhoff ile evlendi. Bu kadın, annesi ve L. A. Salome’den sonra yaşamını etkileyen kadınlardan biridir. Yüzyılın en önemli lirik şairlerinden biri sayılan Rilke’nin ilk şiirleri neo-romantiktir. Daha sonraki şiirlerinde Paris’te yaşadığı zor ve acılı yaşamın, burada tanıdığı Rodin’in etkileri vardır. I. Dünya Savaşı’ndan sonra İsviçre’deki yaşayışı Rilke’ye biraz huzur verebilmiştir. Yaşadığı ortam, ilişkileri, iç dünyasının karmaşıklığı, şiirini sürekli olarak etkiledi. Şiirinin ilk dönemindeki bulanık ve değişken anlatım gittikçe açıklık ve tutarlık kazandı. Yine de Fransız simgeciliğinin etkileri şiirinden silinmedi. Başlıca yapıtları: “Das Buch der Bilder” (Resimler Kitabı, 1902), “Briefe an einen jungen Dichter” (Genç Bir Şaire Mektuplar, 1903), “Das Stunden-Buch” (Saatler Kitabı, 1905), “Requiem” (Dua, 1909), “Die Aufzeichnungen des Malte Laurids Brigge” (Malte Laurids Brigge’nin Notları, 1910), “Das Marien-Leben” (1913), “Sonette an Orpheus” (Orp-heus’a Soneler, 1923), “Duineser Elegien” (Duino Ağıtları, 1923). RİMBAUD, Arthur (1854 Charlevil-le-1891 Marsilya), Fransız şairi. Öğ-