Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başekonomisti Fatih Birol, Irak’tan enerji ihracatının başlamasıyla Türkiye’nin Rus gazının yarı fiyatına gaz sahibi olabileceğini savundu.
Birol, ”Bu durum Türkiye ekonomisinin tarihini değiştirir” diye konuştu.
Uluslararası Enerji Ajansı Başekonomisti Fatih Birol, Türkiye’nin yalnızca Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile değil, merkezi Irak hükümeti ile de anlaşması gerektiği görüşünde.
GAZ TAŞIMA 7 KAT DAHA PAHALI
Birol, Irak’la ilişkilerin uzun vadeli olması için Türkiye’nin yalnızca Erbil değil, Bağdat’ı da tatmin edecek anlaşmalar yapması gerektiğini vurgulayarak, ”Hem politik, hem de ticari olarak Erbil ve Bağdat ile anlaşma yapılması lazım. Son dönemde hem Türkiye’de, hem Dışişleri Bakanı’nın gitmesi ile Bağdat’ta olan gelişmeler, böyle bir anlaşma olabileceği konusunda bana cesaret veriyor. Umarım bu politik şemsiyenin altında herkesi tatmin edecek mekanizmalar kurulabilir” şeklinde konuştu. Birol ayrıca Türkiye’nin bulunduğu yer bakımından Irak gazını, Rus gazının yarı fiyatına alabilme şansına sahip olabileceğinin altını çizdi. Bütün dünyanın Irak’ın petrol ve gaz piyalasalarındaki önemini kavramış durumda olduğunu anlatan Fatih Birol, ülkenin enerji kaynaklarının yurtdışına çıkışının Basra ve Kuzey Irak’tan olabileceğini, gelecek 2-3 yıl içinde teknolojik, ekonomik ve siyasi faktörlerin bunun rotasına yön vereceğini kaydetti. Buradan bakıldığına Türkiye’nin, yakınlığı bakımından Basra ve Kuzey Irak bölgelerindeki petrol ve gazı ulaştırabilecek en
önemli rotada bulunduğunu dile getiren Birol, şunu söyledi: “Doğalgazda en önemli mesele taşınma maliyetleri. A noktasından B noktasına petrolü getirmek doğalgazı getirmekten 7 kat daha ucuz. Türkiye jeolojik olarak son derece şanssız, coğrafi olarak son derece şanslı durumda. Tüm kaynaklara son derece yakın, taşınma maliyetleri son derece düşük. Buradan alınacak petrol ve doğalgaz anlaşmaları, Türkiye’nin rakiplerine göre daha ucuz enerji kaynaklarına erişimini sağlayacaktır.”
EKONOMİK TARİHİ DEĞİŞİR
Birol, Türkiye’nin hem Basra, hem Kuzey Irak petrolünün adresi olması durumunda ekonomik tarihinin değişeceğini söylerken, Irak sayesinde elde edebileceği ucuz gaz ile birlikte Türkiye’nin ithalat maliyetlerinde düşüşün meydana geleceğini, bunun da cari açığa yansıyacağını ifade etti. Birol, şöyle devam etti: ”Erbil’deki Türk şirketleri son derece başarılı çalışmalar yapıyor. Fakat bu projelerin hayata geçmesi
için Türkiye’nin Erbil’in yanısıra Bağdat’ın da görüşünü alarak anlaşma yapması lazım. Bu böyle olursa, hem Kuzey Irak’taki projelerin gerçekleşmesi konusunda gerçekçi bir boyut kazandırır, hem de ileride Basra’dan gelebilecek petrol ve gazın önünü açar.”
BTC’YE KARDEŞ GELEBİLİR
BAKÜ-Tiflis-Ceyhan’ın (BTC) önemli bir proje olduğunu, ancak Irak’tan enerji getirmenin çok daha büyük önem taşıdığını kaydeden Fatih Birol, BTC’ye ‘kızkardeş, erkek kardeş’ projeler gelebileceğini söyleyerek, Türkiye’nin bu sayede yeni enerji projeleri çekebileceğini kaydetti.
Üretimde pay sahibi olmalıyız
TÜRKİYE’NİN Irak ile yapacağı anlaşmalarda sadece geçiş ücreti değil, üretimde yer almaya da odaklanması gerektiğini vurgulayan Birol, şunu söyledi: ”En büyük ekonomik katkının taşınmada alınacak para olduğu düşünülüyor. Esas mesele jeopolitik katkısı. Anlaşma, üretimde pay sahibi olma faktörünü barındırırsa esas kazanç sağlanır.”
