ŞIRAZ
ŞİRAZ, Güneybatı İran’da Fars eyaletinin merkezi, sanayi ve ticaret kenti. Dokuma, çimento, şeker, gübre, altın ve gümüş elişleri, halı, mozaik gibi sanayiler, ayrıca üniversitesi, birçok tarihsel camisi, İranlı şair Hafız’ın türbesi. Şair Saadi’nin doğum yeri olması gibi yönleriyle ülkenin önemli kentlerinden biridir. Nüfusu 416.000.
ŞİRKET, en az iki kişinin, ticari ya da sınai bir ya da birkaç ortak amaçla sermayelerini bir araya getirerek oluşturdukları kuruluş. Şirketlerin kuruluşu, sermaye yapıları, çalışma koşullan, kâr paylaşımı, şirketin sona erdirilmesi, şirket türleri vb. konular yasalarla belirlenmiştir. Şirketler “ticari” ve “adi” şirketler olarak ikiye ayrılır. Adi şirketlerin ticari şirketlerden farkı, tüzel kişilikleri olmamasıdır. Kâr ve zarara katılma oranları konusunda sözleşmede bir kural konulmamışsa, kâr ve zarar eşit olarak paylaşılır. Ticari şirketler beş bölüme ayrılır: Anonim şirketlerin s’ermayeleri en az 500.000 TL. dir. En az beş kişiyle kurulabilir. His-‘ se senetlerinin değeri 500-5.000 TL. arasındadır. Ortaklar sermayeleri oranında sorumludurlar. Tahvil (borç senedi) çıkarabilirler. Bir genel kurul, yönetim kurulu ve denetçileri vardır. Kolektif şirket sözleşmesinde ortakların açık kimliği yer alır ve aykırı bir kural olmadıkça her ortak şirketi tek başına yönetebilir. Sözleşme ancak oybirliğiyle değiştirilebilir ve ortaklar borçlarına karşı tüm varlıklarıyla sorumludurlar. Komandit şirkette ortakların bir ya da birkaçı sınırlı (komanditer ortak), diğerleri sınırsız (komandite ortak) sorumludur. Komanditeler komanditerlerin yaptıkları işleri engelleyemezler. Yalnızca bilançoyu inceleme hakları vardır. Limitet şirketler ortak sayısı en çok 50 kişi olan şirketlerdir ve sermayeleri 10.000 TL.den az olamaz. Aykırı bir kural konmadıkça bütün ortaklar şirketi yönetmeye ve temsile yetkilidir. Ortakların sorumluluğu Sermayeleri oranında dır. Kooperatifler, ortaklarının maddi çıkarları ve gereksinimlerini karşılamak için kurulur. Şirket sözleşmesinde belirtilmek koşuluyla ortakla-
rın sorumluluğu sınırlı ya da sınırsız olabilir. En az 7 kişiyle kurulur ve hiçbir ortak 5.000 TL.den çok hisse sahibi olamaz. Bu sınır yapı kooperatiflerinde 15.000 TL.ye kadar çıkar. Üretim, tüketim, yapı, kredi ve kefalet kooperatifleri olarak 4 türü vardır. Anonim, kolektif ve limitet şirketlerin kuruluşlarının tamamlanması için ticaret siciline kaydolmaları ve bunun Ticaret Sicil Gazetesi’nde ilanı gerekir.
