TERMODİNAMİK

TERMODİNAMİK, ısı ile öteki enerji biçimleri arasındaki karşılıklı ilişkiyi inceleyen fizik dalı. Çok sayıda parçacıktan oluşan büyük sistemlerle ilgilenen termodinamik için basınç (p), hacim (V) ve sıcaklık (T) gibi termodinamik değişkenler, birer istatistiki niceliktir. Sadi Carnot, çevrimsel ısı motoruyla ilgili araştırmalarla termodinamiğin temelini attı (1824). Rudolf J.E. Clausius, termodinamiğin ilk iki yasasını formüle etti (1850). J.W. Gibbs, H.L.F. von Helmholtz, W.T. Kelvin ve J.C. Maxwell, termodinamiği daha da geliştirdi. Termodinamikte, tanımlanmış herhangi bir madde topluluğu “sistem” olarak alınır. Çevresiyle madde alışverişi yapamayan sistemlere “kapalı sistem”, hem madde hem de enerji alışverişi yapamayanlara “yalıtılmış sistem” adı verilir. Bir sis-
temin “durum”u, basınç, hacim vb. tüm özelliklerinin belirlenmesiyle ortaya konur. Sistemin A gibi bir durumdan B gibi bir duruma geçmesi olayına “süreç” denir ve bu geçişte izlenen yol, tüm ara durumlarla belirlenir. Termodinamiğin dört temel yasası vardır. Termodinamiğin sıfırına yasası, üçüncü bir sistemle ısıl dengede olan iki sistemin, kendi aralarında ısıl dengede olduğunu belirtir. Sezgisel olarak kabul edildiğinden bu yasa “sıfırına yasa” olarak adlandırılır. Termodinamiğin birinci yasası, herhangi bir termodinamik süreçte, sisteme verilen ısıyla sistemin yaptığı işin farkının, sistemin iç enerjisinde meydana gelen değişmeye eşit olduğunu belirtir. Bu yasa, birinci türden bir devridaim makinesinin olanaksızlığını ortaya koyar. Termodinamiğin ikinci yasası, daha soğuk olan bir cisimden daha sıcak olan bir cisme, başka bir etki söz konusu olmaksızın, yâni iş yapılmaksızın, ısı aktaramayacağını belirtir. Bu yasa da, ikinci türden bir devridaim makinesinin olanaksızlığını ve ısının, başka bir .etkiye yol açmaksızın, tümüyle işe dö-nüştürülemeyeceğini ortaya koyar. Termodinamiğin üçüncü yasası, denge durumunda olan belirli bir sistemin entropisinin, sistemin sıcaklığı mutlak sıcaklığa yöneldikçe, belirli bir değere (sıfıra) yöneleceğini belirtir. 20. yüzyılda, kuvantum mekaniğine dayalı olarak klasik termodinamiğin yanı sıra yeni bir termodinamik (istatistiki kuvantum termodinamiği) doğdu. Kuvantum termodinamiğinde, sistem, kuvantum durumunda olan parçacıklar bütünü olarak kabul edilir ve P, sistemin termodinamik durumuna ilişkin istatistiki olasılık, k de Boltzmann sabiti olmak üzere, sistemin entropisi S=kln P formülüyle verilir. Öyle ki entropi, bir sistemin düzensizliğinin ölçüsüdür. ENTALPİ, ENTROPİ
TERMODİNAMİK SICAKLIK, mad
denin taşıdığı enerjinin fonksiyonu olarak ölçülen, öyle ki sıcaklık değişiminin, kullanılan ölçüm maddesinin sıcaklığından bağımsız olduğuj sıcaklık. Mutlak sıcaklık da denir.
Bu sıcal Carnot c nir motc ısı q-, ve q2 ise, T nımlanır. modinan rimle ifac yüklük s 273,16 ke tikte term i rası sıca HAL DİY SICAKLI !■
TERMOI\
nı ölçme maddesir gi bir öze zenlenmi; lanılan sı artışına y bir genle: bakımdar noktasın» nın düşü maddesi nın düşül caklığı ölç termomet d eyse ölç nılır. Ölçül re çok çe ISILÇİF
TERMON
çacıkların dürmeye enerji taşı füzyonum kime türü, nükleer er la birlikte Termonük sıcaklık, ı mertebesi enerjisi, bı dur. FL
TERMOPİ
TERMOPİI
Savaşları Persler an 480). Pers lında yapıl;
(e sonuçle dan sonra ma hazırla
2066