TOZLAŞMA

TOZLAŞMA, erkekorganların çiçektozu torbalarında meydana gelen çiçektozlarının (polen) dişiorgana ulaşması. Tozlaşma üç yolla olur: Anemogami, hidrogamivezoidioga-mi. Anemogami polenlerin rüzgâr aracılığıyla taşınmasıdır. Bu en ilkel tozlaşma tipidir. Bu yolla taşınan polenler çok küçük, toz gibidirler. Aynı zamanda yapışkan maddeler de içermezler. Hidrogami polenlerin su aracılığıyla taşınmasıdır ve genellikle su bitkilerinde görülür. Zoidi-ogami ise polenlerin hayvanlar aracılığıyla dişiorgana ulaştırılmasıdır. Bunun da iki biçimi vardır. Birincisi, tozlaşmanın böcekler aracılığıyla gerçekleştiği entomogami; İkincisi kuşlar aracılığıyla gerçekleştiği orni-togami. Böcekler ve kuşlarla taşınan polenler, genellikle yapışkan ve pürüzlü olurlar. Bu, taşıyıcı hayvanın vücuduna yapışmayı kolaylaştırmak içindir. Ayrıca böyle polenlerin yer aldığı çiçekler de, hayvanları çekebilmek için genellikle güzel kokulu, gözalıcı renkte olurlar ve balözü içerirler.
TÖKÖLİ, İmre (1657 Kesmark-1705 İzmit), Macar prensi. Avusturya yönetimindeki Protestan Macarların şefiydi. Protestanlar, Avusturya İmparatorluğu’ nun, Katolik mezhebine geçmeleri için yaptığı teklifi kabul etmediler. Başlarında İmre Tö-köli olduğu halde imparatora karşı ayaklandılar (1673). Tököli, Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmet Paşa’ya başvurarak Osmanlı himayesine girmek istediğini bildirdi. Avusturya ile barışı bozmak istemeyen sadrazam, ona olumlu karşılık vermedi. Buna rağmen savaşa devam eden Tököli, Yukarı Macaristan’ı ele geçirdi (1678). Fakat taraftarlarından ço-
100
! ğu ke ki teki ra M ona I” elde < Maca lardai birço di. İk nund leri ki rak (1 best lan ti da g matil tar kı ya’yi ğu a uğra mele kene Osm
TÖR
bul-‘ taöğ si’ne ; Berli iktis şünt j ciye i dürl ! lığı’t Cen 193: (19i Ank (19G pıK dürl ve deri yan lıca yun rair “De sim lar
( ma
! TÖ
bili
nıU
tık
ları
yık