ZOLA, Emile (1840-1902).

Edebiyatta Doğalcılık Akımı’nın kurucusu sayılan Fransız yazar Ğmile Zola, yaşadığı dönemde sosyoloji ve psikoloji alanlannda geliştirilen bilimsel ilkeleri yapıtlanna uygulamıştır.
Babası İtalyan, annesi Fransız olan Zola Paris’te doğdu ve çocukluğunu Aix-en-Provence’ta geçirdi. Yedi yaşındayken babasının ölmesi üzerine geçim sıkıntısına düşen annesi Paris’e dönünce, Zola onun yanına giderek öğrenimini tamamladı. Ama bakalorya sınavını başaramadığı için üniversiteye devam edemedi.
1862’de Hachette YayıneVi’nde çalışmaya başlayan Zola, bu dönemde epik şiirler, bir öykü kitabı ve bir de roman yazdı. Daha sonra bazı gazetelerde edebiyat ve sanat eleştirileri kaleme alan yazar, 1867’de yapıtla-niıa hayranhk duyduğu İzlenimci ressam Edouard Manet’nin yaşamöyküsünü konu alan eleştirel bir kitap yayımliadı. Aynı yıl yayımlanan Therese Raquin Zola’nın ilk kez Doğalcılık yöntemini kullandığı, dehşet öğelerine yer veren bir romandı.
.: Yaşadığı dönemde pozitif düşünce ve felsefe gehşmiş, sosyoloji ve psikoloji birer bilim dalı olmuştu. Bu gelişmelerden esinlenen Zola, bu yeni bakış açısını, örneğin soyaçekim kuramım, yazdığı romanlar yoluyla kanıtlamaya çalışıyordu. Bu amaçla, Rougon ve Macquart adh iki ailenin beş kuşak boyunca yaşamlannı anlatacak 20 kitaphk bir dizi planlayarak 1870’te bu dizinin ilk iki romanını bi-
Photo Harlingue—Vlolleı
Fransız yazar Emile Zola edebiyatta Doğalcılık Akımı’nm kurucusu sayılır.
tirdi. 1871’de yayımlanan Rougon’ların Yük-selişVm {La Fortune des Rougon) izleyen ve fazla ilgi uyandırmayan beş kitaptan sonra, alkolizmi konu alan Meyhane {L’Assömmoir-, 1877) ile Zola büyük bir ün kazandı. Zola’nın 16 yılda tamamladığı bu dizinin en tanınan romanları arasında dilimize de çevrilen Nana (1880) ve Germinal (1885) sayılabilir. Doğal-cılık’ı en iyi biçimde verebilmek için Zola bu romanlarda edebi bir dil kullanmaktan çok, kişileri geldikleri sosyal sınıfın diliyle konuşturmuştur.
Romanlarının yanı sıra, deneme ve inceleme türlerinde de yapıtlar veren Zola, romancının, kendi kahramanlanna klinik ve labora-tuvar testleri gibi testler uygulayarak onların kişiliklerini çözümleyebileceği kanısındaydı. Bu kuramını geliştirdiği ve çeşitli gazetelerde yayımlanan yazılarını sonradan Le Roman experimentale (1880; “Deneysel Roman”) adlı kitabında topladı.
Vatana ihanetle suçlanarak ömür boyu hapse mahkûm olan Yahudi asılh Fransız

subay Alfred Dreyfus’un suçsuzluğuna inanan Zola, bir gazetede ■ 1898’de yayımlanan ve Fransiiz genelkurmayını suçlayan ;“J’âccuse” (Suçluyorum) adlı yazısı nedeniyle’ bir yıl hapse ve para cezasına çaifptırıldı. Hapse girmemek için İngiltere’ye kaçtı ve 1899’da genel af çıkması üzerine yurduna geri döndü.
Paris’teki evinde bacadaki tıkanıklık yüzünden zehirlenerek ölen Zola’nın cenazesi 1908’de devlet töreniyle Pantheon’a gömüldü.