10 dakikada, 40°C sıcaklığında su akıtan başka bir musluk ise aynı kabı 20 dakikada doldurabilmektedir. Her iki musluk aynı anda açılarak kab hacminin yarısına kadar dolduruluyor. Sonra da 10°C sıcaklığında su akıtan musluk kapatılarak kabın boş kalan kısmı 40°C sıcaklığındaki suyla dolduruluyor. Isı dengesi sağlandığında kabdaki suyun sıcaklığı kaç °C olur?
(Isı kayıpları önemsenmeyecek)
A) 15 B) 20 Ç) 25 D) 30 E) 35
I- ‘ Sürtünme ile elektriklenme:
Ebonit, cam, gibi cisimler çuha parçasına sürüldükten sonra küçük kağıt parçalarına yaklaştırıldığında kağıt parçalarını çektiği görülür.
Sürtünme ile küçük cisimleri çekme özelliği kazanmış cisimlere elektrik yükü ile yüklenmiştir ya da elektriklenmiştir denir.
Elektriklenmiş iki cam çubuk birbirine yaklaştırıldığında birbirlerini iter. Aynı şekilde elektriklenmiş iki ebonit çubuk birbirlerine yaklaştırıldığında yine birbirlerini iterler. Fakat elektriklenmiş cam çubuk, elektriklenmiş ebonit çubuğa yaklaştırıldığında ise birbirlerini çekerler.
Bu olaylar iki tür elektrik yükü bulunduğunu kabul ederek açıklanabilir. Camın kazandığı elektrik yükü pozitif (+), ebonitin kazandığı elektrik yükü ise negatif (-) elektrik yüküdür.
Bir maddenin en küçük parçasına atom denir. Atomun yapısında ise; ortasında hemen hemen atomun bütünü kadar ağır olan bir çekirdek; çekirdek etrafında ve ondan değişik uzaklıklarda dolaşan ve negatif yüklü tanecikler ’’elektronlar” bulunur. Çekirdek ise proton adı verilen pozitif yüklü taneciklerle, nötron denilen yüksüz taneciklerden oluşur.
Atomlardaki elektronlar, bazı fiziksel ve kimyasal etkilerle (—) yükleri geçici veya sürekli olarak bırakabilirler. Bu etkilerden biri de sürtünmedir. Camın sürtünme ile pozitif, ebonitin sürtünme ile negatif elektrik yükü ile yüklenmesi buna göre açıklanabilir. Yüksüz bir cisimdeki (+) ve (—) yük sayısı eşittir.
|
ruksuz cam çubuk, yüksüz çuha parçasına sürüldüğünde cam çubuk (—) yüklerini kaybederek, üzerinde (+) yük fazlalığı oluşur. Çuha par pası ise / ~J/İİk ÜIP/)/?- de ( ) yuk fazlalığı oluşur. Cam (+) yükle, çuha parçası ise (-) yükle yüklenmiş olur. |
Aynı işlemi ebonit için düşünecek olursak, ebonit sürüldüğü çuha parçasından (- , yük alır ve kendisi (-) elektrik yükü ile yüklenir. Çuha parçası (-) yük kaybettiğinden (+) elektrik yükü ile yüklenir.
Görüldüğü gibi, sürtünme ile elektriklenmede (+) yük alış verişi yok. Sürtünen cisim (—) yük alıyorsa (—) yüklü, (—) yük veriyorsa (+) yüklü olur. Sürtünme ile elektriklenen ci simden birisi pozitif, diğeri ise negatif elektrik yükü ile yüklenir.
II— Dokunma ile elektriklenme:
İpek iple asılı yüksüz iletken küreye (4-) elektrik yüklü iletken çubuğu yaklaştırdığımızda küreden (—) yükü çekecek ve (4-) yükü itecektir. Çubuktaki (4-) elektrik yükü, küreden çektiği (—) elektrik yükü dokunma ile nötrleşecektir. Böylece kürede (4-) elektrik yükü kalacağından küre (4-) elektrik yükü ile yüklenecektir.
NOT: İpek ip yalıtkandır.
III- Etki ile elektriklenme:
