OCAKLIK

OCAKLIK i. (ocak’tan ocak-lık). Mutfakta ocağın bulunduğu yer. || Bir yapının temelini veya çatısını meydana getiren büyük kereste, temel direği. I| Halk dili. Baca.
Ocaklık demiri, göz demiri yedeği. (Bk. ANSİKL.) jj Ocaklık punteli, eski gemilerde ocaklık demirini askıda tutmak için kullanılan matafora.

Ocaklık demiri, genellikle savaş gemilerinde kullanılır. Bu demir yelken çağında pruva palasartasının gerisine bağlanır ve biri sancak, öbürü iskelede olmak üzere iki tane kullanılırdı. Çiposuz demirlerin kullanılmağa başlanmasından sonra yalnız sancak tarafta olmak üzere göz demirinin biraz gerisinde açılmış ikinci bir locada taşınmağa başlandı. Çok büyük savaş gemilerinde rastlanan ocaklık demiri, zincirleri karamusala vurarak çift demirde yatarken gerektiğinde kullanılmak için yedek olarak bulundurulur. Son yıllarda bodoslama üzerine açılmış localarda taşınmaktadır. Ağırlığı genellikle göz demirinin aynıdır. Bazen yüzde 15 kadar daha ağırı da kullanılır. Bk. DEMİR.
.Osmanlı devleti yönetiminde, anadolu toprakları, mirî arazi sistemi içinde, tımar, zeamet ve has adlarıyle fonksiyonel olarak bölünmüştü. Yavuz Sultan Selim, Çaldıran savaşından sonra, İran sınırında kiirt beylerinin oturduğu yerleri bu sistem dışında tuttu ve bu yerleri yurtluk veya ocaklık adlarıyle bu beylere verdi. Yurtluk ve ocaklıkların gelir ve ürünleri, yöneticileri olan kürt beyleri tarafından alınabiliyordu. Ancak, ocaklık sahiplerinin devlete karşı, sınırlan korumak, o bölgeye kuvvet gönderilmesi halinde orduya katılmak gibi görevleri vardı. Ocaklık sahibi beyler azledilemezdi; öldükleri zaman toprakları oğullarına, oğulları yoksa ailelerinden uygun görülecek bir erkeğe kalırdı.

Rate this post
Rate this post

Cevapla

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar işaretlenmelidir *

*