EL GRECO

EL GRECO (1541-1614). Asıl adı Domenikos Theotokopoulos olan El Greco, Venedik Cumhuriyeti yönetiminde bulunan G irit’te dünyaya geldi. Gençliğine ilişkin çok az şey bilinmektedir. İlk resim çalışmalarına Bizans ikona geleneğinin sürdüğü G irit’te başladığı sanılmaktadır (bak. İkona). El Greco resim çalışmalarını sürdürmek üzere 1560’larda Vene- dik’e gitti ve büyük resim ustası Tiziano’nun atölyesine girdi. Tiziano’nun Ispanya kralına gönderdiği bir mektupta ondan yetenekli bir öğrenci olarak söz ettiği bilinir.Yunan asıllı olduğunu hiçbir zaman unutmayan sanatçı, resimlerine “ Yunanlı” demek olan E l Greco imzasını atardı. Venedik’ten Roma’ya giden El Greco ikonalara özgü durağanlıktan yavaş yavaş ayrılarak kendine özgü üslubunu geliştirmeye başladı. Roma’da dönemin ünlü ressamlarıyla tanıştı. Daha sonra Ispanya’ya giden sanatçı 1577’de Toledo’ya yerleşti. El Greco orada, Santo Domingo el A n tiguo Kilisesi’ne mihrap resimleri yapmakla görevlendirildi. Yaşamının geri kalan bölümünü ressam, heykelci ve mimar olarak çalıştığı To- ledo’da geçirdi. Özgün ve bağımsız bir üslup geliştirerek yapıtlarında o zamana kadar görülmemiş, yepyeni bir anlatıma ulaştı. Daha çok dinsel konulara yer veren El Greco, tutkulu, coşkulu ya da acı çeken insanları çarpıcı bir biçimde canlandırdı. En önemli resimlerinden biri, 1586’da To- ledo’da Santo Tomé Kilisesi için yaptığı Kont Orgaz’ın Gömülmesi adlı tablosudur. Bu tabloda dünyayı gerçekçi bir bakışla betimleyen El Greco, Kont’un cennete yükselişi mucizesini canlı renkler, dalgalanan, uçuşan, hareket ediyormuş duygusu veren ince, uzun figürlere kattığı yoğun duyarlıkla anlatır. Yaşadığı dönemde değeri anlaşılmayan El Greco’ nun sanatının derinliği 20. yüzyılda kavrandı. Gelmiş geçmiş sanatçılar içinde gerek insan ruhunu yansıtmaktaki başarısı, gerek geleneksel biçimlerden farklı bir üslup geliştirmiş olmasıyla önem kazandı.