Arseven, Celal Esat
Türk yazarı, ressamı ve sanat tarihçisi (İstanbul 1876-ay. y. 1972). Müşir Ahmet Esat Paşa’nın oğlu olan Celal Esat Arseven, Mülkiye (1889), Sanayi-i Nefise ve Harbi- ye’de öğrenim görüp, kolağasıyken askerlikten ayrılarak (1906), resim ve sanat tarihi alanına yöneldi. Kalem gazetesinde çalışıp (1908), Şehremaneti’nde (İstanbul Belediyesi) Fen İşleri müdürlüğü (1910), Eski Eserleri Koruma Encümeni üyeliği, Kadıköy Belediye başkanlığı (1914) yaptı. Güzel Sanatlar Akademisi’nde mimarlık tarihi ve şehircilik dersleri verdi (1924-1941). Ankara kenti imar danışmanlığında, Darülbedayi müdürlüğünde (1926) bulunup, 1942 ve 1946’da milletvekilliğine seçildi.
Çalışmaları, ölümünden kısa süre önce İstanbul Üniversitesi tarafından fahri doktorlukla ödüllendirildi. Suluboya resimleriyle de dikkati çekmiş olan Celal Esat Arseven, özellikle resim tekniğine ilişkin yapıtları, Türk sanat tarihine yönelik araştırmalarıyla tanınmış, Orta Asya Türklerinden Selçuklular ve Osmanlı dönemine kadarTürk kültürünün köklerini arayan çalışmaları, Batı’da da ilgi görmüştür. Ayrıca birçok oyun ve opereti vardır. Başlıca sanat tarihi yapıtları: Resim Dersleri (1895), Renkler ve Yağlıboya (1900), Türk Sanatı (1928), L’Art Turc(Paris, 1939; Türkçesi Türk Sanatı adıyla 1970’te yayınlandı), Sanat Ansiklopedisi (S cilt, 1943-1954),Türk Sanatı Tarihi (4 cilt, 1954-1964). Oyunları: Sultan Selim-i Salis (Salâh Cimcoz ile, 1910), Büyük Yarın 1(1925), Saban (Almanca operet, beste Victor Badeglia;
oynanışı: Viyana 1918), Saatçi (operet, 1932), Büyük İkramiye (operet, Yusuf Sururi ile 1933), Gökte Ararken (1939).