Arts and Crafts hareketi
XIX. yy’ın ikinci yarısında ortaya çıkan sanat hareketi. 1851’de Londra’daki Crystal Palace’ta gerçekleştirilen Büyük Sergi’nin ardından, Arts and Crafts hareketi, seri üretilmiş mobilya, ev eşyası ve mimarlık yapıtlarına tepki olarak gelişti. Hareketin üyeleri yazar John Ruskin, sanatçı-şair William Morris, önraffaellocu ressamlar Ford Madox Brown, Edward Burne-Jones ve Dante Gabriel Rossetti ile mimar Philip Webb’di. Hareketin kuramcısı William Morris ve arkadaşları, Ortaçağ’ın anonim sanatçılarının ve yakın dönemde tanıdıkları Japon sanatçı ve zanaatçılarının geleneklerine dönülmesini istiyorlardı. Amaçları, gerek mobilya, ev eşyaları gibi günlük kullanım eşyasına, gerek mücevherler, kitaplar, kumaşlar ve duvar kâğıtları gibi dekorasyon nesnelerine üstün desen ve tasarımlar uygulanarak “dürüst” sanat yapılmasıydı. Ürettikleri yapıtların güzelliği ve niteliği, tartışamamaktaysa da, dönemin eleştirmenleri, bu makineleşmiş dünyada pahalı olduklarını, üstelik kullanışlı olmadıklarını ileri sürdüler ve “Az sayıda kişinin az sayıda kişi için ürettikleri” diye nitelendirdiler. Hareketin gücü azalır gibi olurken, Londra’da Arts and Crafts Sergi Derneği kuruldu ve 1888’den başlaya: rak üstün elsanatçılığına ve desenlere halkın ilgisini çekmeyi başaran bir dizi sergi gerçekleştirdi. Daha sonra hareket Avrupa ve ABD’ye yayıldı. İngiltere ve İskoçya’da, Arts and Crafts hareketinin ortaya attığı ilkeler, Charles Rennie Mackintosh, C.F.A. Voysey, Arthur H. Mackmurdo gibi mimarların eserlerinde açıkça görülür. ABD’deyse, “Chicago mimarlık okulunun”, özellikle de Louis Sullivan ve Frank Lloyd Wright’in yapıtlarında göze çarpar (daha sonra da Kali forniya’da Charles ve Henry Greene ile Bernard May- beck’i etkilemiştir). Yüzyılın sonunda, Arts and Crafts akımı, Batı dünyasının her yanına yayılmış ve Art nouveau’nun geniş bir kitle tarafından benimsenmesine katkıda bulunmuştur. Daha sonra çekiciliğini biraz yitirmesine karşın, günümüzde el işçiliğinde iyi desenler konusuna ilgi yeniden uyanmaktadır.
İngiliz ressamı, şairi ve desinatörü William Morris’in, 1892’de gerçekleştirdiği ve “Blackthorn” (Siyah diken) diye adlandırdığı duvar kağıdı desem, Morris ve Arts and Crafts hareketinin öbür üyeleri\ süsleme sanatları ürünlerinin sanayi üretim yöntemleriyle üretilmesine karşı çıkıp, Ortaçağ sanatçılarının desenlerinin ve çalışmalarının yüksek niteliğine dönülmesini istemişlerdir.