‘Dali, Salvador

İspanyol ressamı, gravürcüsü ve yazarı (Figueras 1904-
ay.y. 1989). Madrid’de San Fernando Güzel Sanatlar
Akademisi’ni bitiren Salvador Dali, Federico GardaLorca ve Louis BunueNe dostluk kurdu. İlk yapıtlarında
İtalyan fütüristlerinin ve Giorgio de Chirico’nun metafizik
resimlerinin etkisinde kalıp, Paris’e giderek, Paris’te
gerçeküstücü akımın en ateşli temsilcileri arasında yeraldı
ve Bunuel’in Un PerroAndaluz(Bir Endülüs Köpeği,
1928) ve La Edad de Oro (Altın Çağ, 1928) adlı filmlerine
katkıda bulundu. “Eleştirel paranoyak yöntemi”
ni geliştirip (“çılgın çağrışımların özgür yorumu”),
saplantılarını aktardığı resimlerindeki düşsel yaratmayla
şaşkınlık uyandırdı {Lenin’in Bir Piyano Üstünde Altı
Görünüşü, 1931; Paris Modern Sanatlar müzesi). Ahlaksal
ve siyasal düzene (faşist eğilimlerini açıkça sergilemekten
kaçınmadı), paraya ve akademizme düşkünlüğünden
ötürü gerçeküstücü topluluktan çıkarıldı
(1934). Resimlerinin yanı sıra oymalarıyla, tasarımını
yaptığı mobilya ve mücevherlerle, palyaçomsu aşırı
davranışlarıyla gün geçtikçe ününü yaygınlaştırıp,
1948’de İspanya’ya dönerek, doğduğu kentte yapıtlarını
içeren bir müze-tiyatro düzenledi. Birçok kitap da
yayınlayıp (Conquest of irrational [Akıldışının Fethi,
1936]; Les Cocus du Vieil Art Moderne [Köhne Çağdaş
Sanatın Boynuzluları, 1956]; Journal d’un Génie [Bir
Dâhi’nin Günlüğü, 1964]; vb.), Fransız Akademisi’ne
üye seçildi (1978).