ERİTRE

ERİTRE
DEVLETİN ADI……………….Eritre Cumhûriyeti
BAŞŞEHRİ……………… ………….. …………Asmara
NÜFÛSU………….. ………… …. ……. …….3.250.000YÜZÖLÇÜMÜ…. ………….1,…………117.400 km2
RESMÎ DİLİ…………………… ……………..Amharaca
DÎNİ………….. ………1…………………………. İslâmiyet
PARA BİRİMİ…… …………………..Etiyopya Birri
Doğu Afrika’da yer alan bir devlet. Kuzey ve
doğusunda Kızıldeniz, batısında Sudan, güneyinde
Etiyopya yer alır.
Târihi
Eritre toprakları Aksum Krallığının hâkimiyet
bölgesindeyken 950’li yıllarda Etiyopya Krallığına
bağlandı. Bölge, Kânûnî Sultan Süleymân
döneminde Özdemir Paşa tarafından fethedildi. 5
Temmuz 1555’te merkez başkent Asmara’nın limanı
Musavva olmak üzere Habeş eyâleti kuruldu.
Osmanlı hâkimiyeti, bölgenin 1889’da İtalyanların
eline geçmesiyle sona erdi. İtalyanlar,
Etiyopya Kralı İkinci Menelikle Uccialli Antlaşması
ile bölgeyi işgâl ettiler ve ertesi sene sömürgeiıâline
getirdiler. Bu bölgeye Roma döneminde
Kızıldeniz’e verilen isim olan Mare
Erythracum’dan esinlenerek Eritre adını verdiler.
İtalyanlar bölgeyi Etiyopya’ya karşı düzenledikleri
saldırılarda üs olarak kullandılar. Eritre
daha sonra İtalya Doğu Afrikası’ndaki altı eyâletten
biri hâline getirildi.
İngiltere, 1940 yılının sonunda Süveyş yolunu
açmak gâyesiyle İtalya Doğu Afrika’sını parçalamak
için harekete geçti. Fransızların desteği ile
1941 senesinde Eritre topraklarını ele geçirdi.
İkinci Dünyâ Savaşından 1952’ye kadar İngiltere
hâkimiyeti altında kalan Eritre aynı yıl özerk birbölge olarak Etiyopya’nın meydana getirdiği federasyona
katıldı.
Eritre 1960’lı yıllarda Etiyopya’nın eyâleti
hâline getirildi. Bunun üzerine, bu karara karşı çıkan
Eritre Kurtuluş Cephesi adlı gerilla teşkilâtı
kuruldu. Bir süre sonra da aynı gâyeli farklı siyâsî
ideolojileri temsil eden birkaç örgüt daha
ortaya çıktı. Bu örgütlerin Etiyopya’dan ayrılarak
bağımsız bir devlet kurmak gâyesiyle İmparator
Haile Selasiye kuvvetlerine karşı sürdürdükleri
gerilla savaşı, 1974’te yapılan askerî darbenin
ardından daha şiddetlendi. Ama yeni yönetimin
1977 sonrasında aldığı sert tedbirler gerillaları
önemli ölçüde geriletti. Gerilla örgütleri 1985’te
birleşti. Bu târihten sonra hızla güçlenen gerillalar
1991 Mayısında Addis Abeba’yı ele geçirdi. Etiyopya
Devlet Başkanı Mariam ülkeden kaçtı.
Etiyopya Devrimci Demokratik Halk Cephesi
geçici hükümet kurması üzerine Asmara’da Eritre
Halk Kurtuluş Cephesi de Eritre’de özerk yönetim
kurdu. Nisan 1993’te yapılan halk oylaması
neticesinde bağımsızlığını kazanan Eritre’de,
Eritre Halk Kurtuluş Cephesi lideri İsayas
Afewerki başkanlığında geçici hükümet kuruldu
(Mayıs 1993).
Fizikî Yapı
Eritre toprakları, Kasar Burnundan, Bâbü’l-
Mendep Boğazındaki Dumeira Burnuna kadar
yaklaşık 950 km boyunca uzanır. Dahlak Adaları
da Eritre’ye âittir. Etiyopya yüksek platosunun,
doğu ve batıda alçak ovalarla çevrili kuzey uzantısı
Eritre topraklarına girer. Doğu ovasının genişliği
16-80 km civârında olup, Danakil bölgesini
ve deniz seviyesinden 116 m aşağıda bulunan
Kobar Çukurunun kuzey kenarını içine alır. Batıda
yumuşak bir eğimle plato, batıya doğru akan
akarsu vâdileriyle parçalanmıştır.Enlem îtibâriyle subekvatoral ve tropikal iklim
kuşağı üzerinde bulunur. Bu yüzden iklim çok değişken
bir özelliğe sâhiptir. Yıllık sıcaklık ortalaması
30°C civârında olan deniz seviyesindeki Mitsiva yılda
2 0 0 mm civârında yağış alırken, 2 0 0 0 m yükseklikteki
Asmara’da yıllık sıcaklık ortalaması 16°C
ve yıllık yağış ortalaması 500 mm civârındadır.
Nüfus ve Sosyal Hayat
3.250.000 civârında olan ülke nüfûsu çeşitli etnik
ve dînî gruplardan meydana gelir. Güneydeki
yüksek bölgelerde Tigrinya dilini konuşan Hıristiyan
Koptlar, kuzeydeki yamaçlarda Tigre dilini
konuşan Müslümanlar, kıyıdaki çöllerde Saho ve
Danakili dillerini konuşan kabileler yaşar. Kıyı
ve Sudan sınırına yakın bölgelerde Arapça, başkent
Asmara civârında da yaygın olarak İtalyanca konuşulur.Ekonomi
Sulama imkânlarının geliştirilmesiyle üretimin
artmasına rağmen yağış miktarının büyük değişiklikler
göstermesi ve sık rastlanan çekirge istilâları
yüzünden tarım çok geri seviyededir. Sanâyi,
başkent Asmara’da yoğunlaşmış olup, daha
çok gıda ürünleri, dokuma ve deri eşyâya dayanmaktadır.
Ayrıca Kobar Çukuruyla Mitkiva ve Assab’da
tuz üretilir.
Ulaşım: Ülkenin Asmara ve Assab şehirlerinde
havaalanları vardır. Karayolu ağı ülkeyi Etiyopya’ya
ve Sudan’a bağlar. Dağlardan geçen demiryolu
Mitsiva, Asmara ve Bişa’yı birbirine bağlar.