PAPEN, Franz Von

PAPEN, Franz Von; Alman devlet adamı. 29
Ekim 1879 târihinde, Westfal eyâleti Werl şehrinde
dünyâya geldi. Papen zengin bir çiftçinin
oğluydu. İlk mesleği, genelkurmayda askerlikti. Birinci
Dünyâ Savaşı esnâsında, Washington’da askerî
ataşe olarak görev yaptı. Câsusluk ve sabotaj
olaylarına adı karışınca 1915’te ABD hükümetinin
isteğiyle geri çağrıldı. 1918 senesinde yarbay rütbesiyle
Filistin’de Osmanlı Dördüncü Ordusunda
Kurmay Subay olarak bulundu. Alman İmparatorluğu
savaştan sonra çökünce, askerlikten istifâ
ederek politikaya atıldı. 1932 senesinde Katolik
aşırı sağ partide çalışmaya başladı. Bu partinin
organı olan Germanie gazetesinin başına geçti. 1
Haziran 1932’de Başkan Paul Von Hindenburg tarafından
Başbakanlığa getirildi.
Parlamento desteği olmayan otoriter bir hükümet
kuran Papen, parlamentoda ikinci parti
durumunda olan Nazileri yatıştırmak için 15 Haziran’da
Nazilerin Milis gücü olan Sturmabteilung’un
(SA) çalışmalarına yeniden izin verdi.
Kasım 1932’de yapılan seçimlerin ardından güvenoyu
alamayınca istifâ etti. Hindenburg’u iknâ
edip 4 Ocak 1933’te Hitler’in Başbakan olmasını
sağladı ve Hitler’in başkanlığında kurulan hükümette
Başbakan Yardımcısı oldu. Fakat bir süre
sonra Nazilerin 1934 senesinde yapmış oldukları
kanlı baskıları görünce Hitler’le arası açıldı.
Hitler, Papen’i uzaklaştırmak için Avusturya’ya elçi
olarak gönderdi. 1939 senesinde ise Türkiye’ye
elçi olarak geldi. Papen’in Türkiye’deki görevi
Türkiye’yi Almanya aleyhine savaşa sokmamak
için üst seviye yöneticilerini iknâ etmekti.
Nitekim diplomatik faaliyetleri başarılı
olmuştur.
İkinci Dünyâ Savaşı sona erince, 1945 senesinde
Amerikan kuvvetleri Papen’i tutuklayarak
hapsetti. Nürnberg mahkemeleri Papen’i önce sekiz
sene ağır hapse mahkûm ettiyse de suçunu hafif
bularak, sonradan berâtına karar verip, serbest
bıraktı. Papen bundan sonraki ömrünü hâtıralarını
yazmakla geçirdi ve 2 Mayıs 1969 târihinde
Obesbach’ta öldü. Der Wahrheit eine Gasse isimli
hatırât kitabı vardır.