PETAİN, Henri Philippe

PETAİN, Henri Philippe; Fransız devlet
adamı ve askeri. Fransa’nın Pas de Calais, Cauchy-
â la Tour şehrinde, 24 Nisan 1856 tarihinde
doğdu. Saint-cry mezunu olan Petain, Ecole de
Guerre’de önce eğitim gördü, sonra da aynı okulda
öğretmen oldu. Birinci Dünyâ Savaşı patlak
verince Albaylıktan Tuğgeneralliğe terfi ettirildi ve
emrine bir tümen verildi. 1914 senesinin Ekim
ayında Kolordu Komutanı oldu. 1915 Mayısında
Arras yakınlarındaki Fransa’nın yaptığı taarruzlarda
başarı gösterdi. Aynı senenin Haziran ayında
ikinci ordunun başına geçirildi. Birkaç ay sonra
Champagne’deki harekâtı idâre etti. 1916 Şubatında
Almanlar Verdun’a taarruz ettiklerinde,
ilerleyişlerini durdurmak için emir aldı. Muhârebe
bölgesini tanzim etti ve bâzı birliklerin çok kayıp
vermesine mâni oldu. 1 Mayıs 1916’da Merkez
Orduları Grup Kumandanı oldu. Bu orduyla 1917
Nisanında taarruza katıldı. 15 Mayıs 1917’de General
Robert Nivelle’in yerine Ordular Komutanlığına
getirildi. O dönemde Fransız ordusunun
morali çok bozuktu. Petain ordunun moralini düzeltmeye
çalıştı. General Ferdinand Foch’un direktiflerine
uyarak 1918’de Almanları Ardenlere
süren, Ağustos ve Eylül taarruzlarını düzenledi. 19
Kasım 1918’de Mareşalliğe terfi ettirildi.
Mareşal Petain, iki dünyâ harbi arasındaki dönemde
de boş durmadı. 1920-1930 seneleri arasında
yüksek Harp Meclisi Başkan vekilliği yaptı. 1925-
1926 seneleri arasında Fas’ta Abdülkerim’e karşı
harp eden birliklere kumanda etti. 1934’te Harbiye
Nâzın, 1939’da İspanya Elçisi oldu. 1940 Mayısında
Bakanlar Kurulu Başkanvekili olarak, Fransa’ya
geri çağrıldı. 16 Haziranda Paul Reynold’dan
sonra başkan oldu. Hitlerle 22 Haziranda mütâreke
yaptı. 11 Temmuzda Fransız parlâmentosundan
devlet başkanı olarak tam selâhiyet aldı. O
zamanlar Fransız halkı Verdun kahramanının Almanların
tam bir işgâl ve Nazileştirme hareketlerinden
kurtulabilmek için tek alternatif olduğuna
inanıyorlardı. Ancak yeni bağımsız hükümet vePetain, işgalcilerin isteklerine hayır diyecek halde
değildi. 1940’ta Dışişleri Bakanı Pierre Lav ali azletti.
Yerine Pierre Etienne Fladin’i, onun da yerine
Amiral Jean Francois Darlan’ı tâyin etti. Ancak
Fransa işgâl edilince, Petain Almanya’ya gitti. Oradan
1945’in Nisan ayında İsviçre’ye geçti. Kendi arzusuyla
tekrar Fransa’ya döndü. Pariste muhâkeme
edildi. 15 Ağustos 1945’te düşmanla işbirliği yaptığı
ve gizli bilgi alışverişinde bulunduğu hükmüyle
ölüm cezâsına çarptırıldı. De Guelle (o zaman
geçici hükümetin başkanı olan), hükmü müebbet
hapse çevirdi, ile d’Jeu’da hapsedilen yaşlı general,
hapishânede 1951’de öldü.