LAMA

LAMA; Aim. Klinge (f); Blatt (n), Fr. Lame (f),
İng. She^ of metal; lamina; plate; blade; knife.
Tıraşlamada, dilmede, kesmede, kazmada kullanılan
bütün âletlerin mâdeni kısımları. Köprü ve tren raylarının
yapımında, elektrik hatlarını bir yerden bir yere
taşımak için aralıklı olarak dikilen uzun ve yassı
demir veya çelik parçalarına da bu isim verilir.İnşaatçılık sektörü ve mîmârîde sütunun iki
tamburası arasına ve her tamburayı meydana getiren
taşların birbirleri üzerine binerek ezmemesi
için aralarına konan kurşun levhalara, demircilerin
çeşitli çap ve büyüklükteki demir parçalarını
tutmak için kullandıkları “demir kıskaca”,
vida ve civataların adımlarını yapmak için kullanılan
âlete de “lama” adı verilir.
Marangozlukta, odun, mâden ve hızarcılıkta
kullanılan testerelerin kesici kısımlarını meydana
getiren, üzerine dişler açılan çelik levhalara da “lama”
denmektedir. Testerelere yol veren el âletlerine
de “lama” ismi verilir. Mikroskopla inceleme
yapmak için ince ince kesilen metal parçalarına,
sondajlarda kullanılan, sonda saplarının çıkarılmasına
yarayan takıma da “lama” denir.
Lama tâbiri kömürlerin kalite, kalori ve cinslerini
belirlemek için yapılan işlemde de kullanılır.
İncelemesi yapılacak kömür cinsinin bir yüzeyi
asitle iyice yumuşatılır. Daha sonra aynı yüzey jiletle
güzelce kesilip laboratuvarda kimyasal ve fiziksel
yönden incelenerek kömürün kalitesi ortaya
çıkarılır. Bu şekilde incelemeye ise “Kömür inceleme
laması” denir.
Torna, matkap ve diğer delicilerin birbirlerinden
farklı düz veya yuvarlak zemin meydana
getirmeleri için de lamalar kullanılır.
Başlıca lama çeşitleri:
1. Parlatma laması: Bunların ağızları düz ve
keskindir. Perdah ve düzeltme işlerinde kullanılır.
2. Şekil verme laması: Kendi ekseni etrafında
dönen lamalar, şekil verilmek istenen parça
ve maddelerin içine daldırılır ve istenilen şekiller
böylece elde edilir.
‘3. Delgi laması: Dönen delgi çubuğunun etrafına
bağlanarak, yuvarlak ve silindir şeklindeki
çaplı delikleri ayarlamak için işlem yapılır.
Güneşten ve soğuktan korunmak için ev camlarına
çekilen ve birbirini ardarda kapamakla,
aralarında dışa doğru hafif eğik olarak konan küçük
atmalardan herbirine de “lama” denir. Binalara
ve çeşitli yerlere döşenen boruların altlarına konan
askı demirlerine de bu isim verilir. Bundan
başka lama Amerika’da yetişen ve devegiller familyasından
olan bir hayvanın ismidir (Bkz. Lama).
Tibet ve Moğolistan’da Buda rahibi ve üstad,
üstün kişi anlamlarına da gelmektedir. (Bkz. Lamaizm)