LARVA; Aim. Larve, Fr. Larve, İng. Larva.
Gelişim devreleri gösteren hayvanların yumurtadan
çıkan ve kendisini üreten ergin bireylere benzemeyen
ilk şekli. Sürfe olarak da bilinir.
Kelebeğin larvası, kendisine hiç benzemeyen
tırtılıdır. Kurbağanın yumurtadan çıkan siyah renkli
ve kuyruklu larvalarına “tetari” veya “iribaş” denir.
Larvalar erginlerinden farklı hareketlere sâhiptirler.Denizdeki omurgasızların larvalarının çoğu
etraflarındaki “cilia” olarak adlandırılan küçük
tüylerin titreşimiyle hareket ederler. Bu larvalar
erişkinlerden farklı derinliklerde yaşar ve besin
ararlar. Gelişim sonucu değişikliğe uğrayarak ergin
şekle dönüşürler.
Kelebek larvası pupa (koza) döneminden sonra
kanatlanarak erginleşir. Bir kaç safhada olan bu
başkalaşmaya “değişim” (metamorphosis) denir.
Değişimi tiroit bezleri kontrol eder. Tiroit bezinin
salgısı, vücûdun gelişerek değişimini düzenler. O şekilde
kontrol eder ki, hayvan ne küçük kalır ne de
çok büyür. Tiroit bezi alınmış bir kurbağa larvası büyümeye
devam eder. Fakat hiçbir zaman bir kurbağa
biçimi almayıp büyük bir iribaş olarak kalır.
Kızböceği, yumurtalarını bir su birikintisi yanma
bırakır. Larva, yumurtadan çıkar çıkmaz suya
atlayarak, orada besin arar. Bu, hiçbir zaman kızböceğine
benzemez. Gelişme sonucu, deri değiştirerek
kanatlı hâle geçerek uçmaya başlar.
Su larvaları, çoğunlukla kendilerinden küçük
mikroorganizmalarla beslenirler. Mikroskobik diatomlar,
bunların belli başlı besinlerindendir. Yumurtalarını
karada bırakan böcek cinsi hayvanların
larvalarının bir kısmı ipekböceğindeki gibi
bitkisel besinlerle beslenir. B alanları ve yabanarıları
sürfelerini kendileri beslerler. Leşçil olan
larvalar da vardır.
Memeliler, kendilerine benzer yavrular, doğurdukları
için bunların larva dönemleri yoktur.
Başkalaşım geçiren hayvanların çoğunda larva dönemini,
pupa (koza) ve onu da ergin devre tâkip
eder. Bu tip canlılara “tam başkalaşım geçirenler”
denir. Bâzılarında ise ara devrelerden biri eksik
olabilir. Bunların gelişimine de “yan başkalaşım” adı
verilir. Larvaların gelişim süreleri türlere göre birkaç
saatten birkaç yıla kadar değişebilir.
LARVA
23
Eki