GELİN GİK ÇİÇEĞİ (ŞAKÂYIK )

G ELİN G İK Ç İÇ EĞ İ
(ŞAK ÂY IK )
A rabçası : Hudad, Havlân-ı Mekkî, Mensûr-i Berrî. Farsçası : Şakâyıku’n-nu’mân, Lâle. L âtincesi : Lychnis coronaria. Y etiştiği yer ve çeşitleri: Asıl vatanı Hindistan, Arabistan gibi sıcak yerlerdir. Diğer ülkelerde de yetişir. İki çeşidi vardır. K ullanılan m addesi: Yaprağı.
T ıbbî Ö zellik ve Faydaları:
a) D ikenli dalları olan yapraklı bir bitkidir. Bibere benzer
m eyvesi vardır. M inhâc’a göre, Hindî ve M ekkî olarak iki cinsi vardır. M ekkî çeşidi sun’îdir. Hindî olanı Am ber-i bâris (Diken üzümü, kadın tuzluğu) üsâresiyle katılaşıncaya kadar pişirilir ve bu şekilde kullanılır.
b) M ekkî nevi urlara, Hindî nevi de saç çıkartmağa yarar.
c) Hindî çeşidi, vücudun neresinde olursa olsun dinm eyen kanamaları dindir. Bağırsaklardan gelen kanlara, urlara ve gözdeki kızartılara faydalıdır. İshal ve bağırsak yaralan için suya ilâve edilerek lâvman yapılır.
ç) Boğaz ağrılarında her çeşidi ile gargara yapılırsa şifa verir. Her gün yarım dirhemi kaynatılarak yapılır.
d) Cüzzam ve habis yaralara, m esâne iltihaplarına, m ide bozukluklarına çok faydalıdır.
e) Kuduz köpek ısırmasına karşı, ışınlan yere yaprağı sirke ile kaynatıp yakı yapılmalıdır. Dalak hastalıkları için de ayni şekilde
yaprağı kullanılır. (İçilm e miktan: 8 gr. kadardır.)
f) Suyu ile gözler yıkansa parlaklık verir.
g) M afsallan kuvvetlendirir. Verem e de iyidir.
ğ) Bundan fitil yapılarak rahim yoluyla kullanılırsa akıntıyı keser.
h) Öksürüğe, kan tükürmelere, sanlığa yenm esi fayda verir.
i) Kadın tuzluğu ile kanştırılarak saça sürülse saç çıkanr.