SOĞAN
Arabçası : Basal.
Farsçası : Piyaz.
Lâtincesi : Allium Cepa, Onion.
Yetiştiği yer ye çeşitleri: Anavatanı İran ülkesi ise de bugün dünyanın her tarafında yetişir.
Kullanılan maddesi: Meyvesi.
Tıbbî Özellik ve Faydaları:
a) Zambakgillerden olup beyaz cinsi en iyisi olan bir bitkidir. Soğan iştahı açar, hazmı kolaylaşır. Mide ve bağırsak gazlarını giderir. Kabızlığı önler. A, B, C vitamini mevcuttur. Soğanı hindiba, sirke ve yoğurt ilâh eder.
b) Soğan suyu tavuk yağı ile beraber yaralara sürüldüğünde: Yarayı iyi eder. Lâpası vurulduğunda: Kırıklan, çıkıklan, buruklan iyileştirir.
c) Yenmesi ya da suyu kumların dökülmesine yardımcı olur, sanlığı giderir, idran ve aybaşı kanamasını söktürür.
ç) Soğan natron tozu ile (ya da bal ile kanştınlıp) saç dökülen yerlere sürülse saçın dökülmesini önler; dökülenleri yeniden çıkarır.
d) Soğan et ile beraber pişirilip acı yağla karıştınlarak nasıra sürülse, nasırı çok eski de olsa düşürür.
e) Suyu kulağa damlatıldığında kulak iltihabını, ağır duymayı ve çınlamasnı geçirir.
f) Suyu göze sürme gibi çekilse, göz sulanmasını önler.
g) Kuyruk yağı ile pişirilerek azar azar yendiğinde (ya da yutulduğunda), müzmin öksürüğe ve nefes darlığına fayda verir.
ğ) Soğan sirke ile kavrulup uyuz olan yere sürüldüğünde geçirir.
h) Yağla kızartılıp şeker katılarak hayada olan şişlere sürüldüğünde iyileştirir.
ı) Suyuyla saçkıran olan yerler oğulduğunda saç çıkarır.
i) Safra yahut balgamdan meydana gelen kusmayı, bulantıyı önler.
j) Damar ağızlamı ve basur’u deşip, açar. (Basur için soyulup zeytin yağma batınlarak mak’ad’a konmak sûretiyle tatbik edilir.) k) Soğan suyu bal ile beraber karıştırılıp göze sürme gibi çekilse göz zayıflığına, göze su inmesine, (sulanmasına), göz kararmasına fayda verir.
1) Soyulup çiğ olarak yendiğinde cinsî gücü artırır, mideyi kuvvetlendirir.
m) Pişirilip kızalrtılmışı öksürüğe, göğüs darlığına faydalıdır. Vücudu şişmanlatır.
n) Ciğerlerin vs. tutukluğunu açar, giderir.
o) Kulunç, karında su toplanması; arka, sırt ağrılarına faydalıdır.
ö) Rengi güzelleştirir.
p) Sade olarak çok yemek meniyi azaltır. Aklı ifsad eder, baş ağnsı yapar.
r) Suyu burun’a damlatıldığında mevcut bazı hastalıkları giderir..
s) İhtiyarlamayı geciktirir, kalbi kuvvetlendirir.