AMİTLER

AM İT L E R ; Alm. Amiden (f), Fr. Amides, İng.
Amides. Genel formülü: R-CC-ONH0 olan bileşikler
sınıfı. Asitlerdeki (OH) yerine bir NH2
(amin) grubunun girmesiyle meydana gelirler.
Açil grubuna: (R-C^q ) amin grubunun girme-
^NH
siyle organik amitler elde edilir. ( 2 )
grubuna amido denir.
Karboksilli asitlerin amonyum tuzlarının kurukuruya
ısıtılması ile, nitrillerin kısmî hidrolizi ile,
asid klorür veya asid anhidritlere amonyak veya
amonyum karbonatın etkisiyle veya esterlerin
amonyak ile ısıtılmasıyla amitler elde edilir.
Formamit hâriç bütün amitler erime noktaları
düşük olan kristalize katilardır. Amitler, kimyasal
olarak kararlı zayıf asittirler. Suda, alkolde veya
hidroksil grubu bulunduran diğer çözücülerde genellikle
çözünürler.
Amitler alkali veya asitlerle kaynatıldıkları
zaman kolayca hidroliz olarak asid ve amonyağa
dönüşürler.
Nitrit (nitröz) asidi ile amitler aşağıdaki gibi
bozunma reaksiyonu verir:
R-CONH2 + ONOH -> R-COOH + N2+H20
Formamit (HCO.NH2) oda sıcaklığında yağımsı
bir sıvı olup suda kolayca çözünür, kısmî bozunma
ile yaklaşık 210 derecede kaynar. Asetamit,
beyaz, nem çekici kristal yapıda bir katı olup, 82
– 83 derecede erir ve 222 derecede kaynar. Genellikle
amonyum asetatın destilasyonu ile elde
edilir. En çok kullanılan amittir. Alkolleri denature
etmede (içilmeyecek hâle getirmede), suyun çözme
kâbiliy etini geliştirmede ve bir çok anorganik
reaksiyonda ortam olarak (erimiş halde) kullanılır.Poliamitler, naylonlar gibi uzun zincirli moleküllerdir.
Bir polimer zincirde belli aralıklarla
amit grubu: (-C-N -) şeklinde bulunur.
O H
Bâzı sulfonik asitlerin amitleri veya bunların
türevleri tıpta çok önemlidir. Bunlara sülfa ilaçları
denir. Sulfanil amit bu ilaçların ilki olup çok geniş
çapta kullanılmaktadır. İlaç dışındaki sulfonik
asidlerin amidleri karboksilli asitlerin amitlerinden
çok daha önemlidir. Sulfonik asitlerin amitleri,
genel reaksiyonuna göre elde edilir:
R-S02C1 + 2NH3 r s o 2n h 2 + NH4C1
Birkaç anorganik asit amidi bilinir. Meselâ;
nitrat asidinden elde edilen nitramit (H2N-N02)
ve sülfat asidinden elde edilen sulfamik asit (H2NSOsH)
bunlardandır.