tuz amonyak gazına veya çözeltisine hidroklorik
asidin etki ettirilmesiyle elde edilir.
NH3 + HC1 -> NH4C1
Amonyum klorür, tıpta üşütme ve öksürük tedâvisinde,
kuru pil yapımında, boya ve diğer amonyum
tuzların îmâlinde kullanılır.
Amonyum nitrat (NH4N 0 3): Çok önemli bir
azot gübresidir. Nem çekicidir. Gübre olarak îmâl
edilirken içine kalsiyum karbonat, dolomit, amonyum
sülfat, çözünebilen potasyum ve fosfor bileşikleri
karıştırılır. Amonyum nitrat askeri gâye ile
de îmâl edilir.
Amonyum sülfat (NH4)2S 0 4: Kömürden, gaz
ve koklaştırma fabrikasyonu esnâsmda bol miktarda
elde edilir. İyi bir azotlu gübredir. Az miktarda
tıbbî maksatlar için de kullanılır.
Amonyum fo sfa t: Üç çeşit amonyum fosfat
vardır:
1. (NH4)H2P 0 4 Primer amonyum fosfat.
2. (NH4)2HP04 Sekonder amonyum fosfat.
3. (NH4)3P 0 4Tersiyer amonyum fosfat.
Monoamonyum fosfat da denilen NH4H2P 0 4
bileşiği kabartma tozu olarak kullanılır.
(NH4)H2P 0 4 (monobazik) ve (NH4)2HP04 (dibazik)
tuzları yanmaz kâğıt îmâlinde, tekstil ve orman sanâyiinde
kullanılır.
Amonyak karbondioksit ile üre ve amonyum
bileşiklerini verir.
AMONYAK
31
Eki