A SG ARÎ ÜCRET; Alın. Mindestlohn(m), Fr.
Salaire minimum(m), İng. Minimum wage. İşverenin,
işçiye ödemek zorunda olduğu en düşük ücret.Asgarî ücretin tesbitinde, işçinin, asgarî ölçüler
içinde insan haysiyetine yaraşır şekilde yaşama ve
çalışma imkânı nazara alınır. Asgarî ücretin altında
ücret tesbiti mümkün değildir. Bir başka ifâde ile asgarî
ücret, işçi ve işverenin aralarındaki sözleşme
hürriyetini tahdit eden bir kayıtlamadır.
Asgarî ücret başlıca, emek arzının, emek talebinden
fazla ve böylece emek fazlası olan gelişmemiş
ülkelerde, teşkilâtlanmamış ve düşük ücretli
emek kitlesini korumak gâyesini güder. Milletlerarası
Çalışma Teşkilatının (ILO) tavsiyeleri ile
birçok ülke tarafından uygulanmaktadır.
Türkiye’de asgarî ücret uygulaması 1036 sayılı
İş Kânunu (1951) ile başlamıştır. Ne var ki,
1967 yılına kadar mahallî komisyonlar aracılığı ile
yapılan tesbitler başarılı olamamış ve bütün işçilerin
asgarî ücretten faydalanmaları temin edilememiştir.
1967 yılından bu yana (931 sayılı İş
Kânunu ile) asgarî ücretler, işçi-işveren ve hükümet
temsilcilerinin katıldığı merkezî bir komisyon
tarafından bütün işçileri kapsayacak bir biçimde iki
yılda bir kararlaştırılmaktadır. Çıraklar ve tarım işçileri
için ayrı ücret tesbiti yoluna gidilmektedir.
Tesbit yapılırken işçinin başlıca fizyolojik ihtiyaçları
ve fiyat indeksleri dikkate alınmaktadır.
1982 Anayasasının ücrette adâlet başlığını taşıyan
55. maddesi, asgarî ücretin tesbitinde ülkenin
ekonomik ve sosyal durumunun gözönünde
bulundurulması gerektiğini ifâde etmektedir.
ASGARÎ ÜCRET
31
Eki