DOĞUM KONTROLÜNÜN ÇEŞİTLERİ
Gen Çekilme
Bilinen en eski doğum kontrol usulüdür. Erkeğin, eşi ile birleştiği zaman, tam meninin geleceği sırada çekilerek onu dışarı boşaltmasıdır. Peşinen söylemeliyiz ki, bu teknik yüzde yüz etkili değildir. Yapılan araştırmalar, bu şekilde korunan yüz aileden yirmisinin çocuk sahibi olduğunu göstermektedir.
Takvim Usulü
N O T : “Hamilelik Olayı” başlığı altında incelendiğinden ayrıca
buraya alınmadı.
Sperm Öldürücüler:
Erkek üreme hücrelerini öldürerek yumurta ile buluşmalarınıönlemek için rahim yoluna boşaltılan köpük, tablet ve merhem gibibi kimyevi maddelerdir. Her birinin nasıl kullanılacağı madde ile birlikte ambalajın içine konmuş prospektüslerde tarif edilmiştir.
Çoğu, birleşmeden bir saat önce kullanılmaktadır. Reklâmlaraaldanmamak lâzımdır. İddia edildiği gibi, fazla koruyuculuk özelliğine sahip değildirler.
Lavajz
Birleşmenin hemen arkasından rahim yolunun basınçlı soğuk su ile yıkanması usulüdür. Bu iş için imal edilen lavaj torbaları ve lavaj pompaları vardır. Ayrıca lavaj suyuna katılacak koruyucu tozlar da satılmaktadır. Bu tekniğin de fazla garantisi yoktur.
Kaput (Prezervatif):
Erkek tarafından, birleşmeden önce, penis üzerine geçirilen plâstik bir torbadır. Eczanelerde altılı ve onikili paketler halinde satılmaktadır. Birleşme sırasında yırtılma ve sıyrılmasının dışında bir riski yoktur. Bu riskini göz önünde bulunduran imalatçılar,
rahim yoluna boşaltılan bir sperm öldürücü ile birlikte kullanılmasını tavsiye etmektedirler.
Hassas mizaçlı kadınlarda, alerjik diyebileceğimiz bir rahatsızlık hissi doğurduğu vakalar çoktur.
Ağızdan Alınan Haplar
Tıptaki adı “Oral Kontraseptifler” olan bu tabletler değişik isim altında imal edilmekte ve eczanelerde satılmaktadır. Kadın tarafından alınan haplar, içersindeki östrojen ve progesteron hormonları vasıtasıyla yumurta (dişi üreme hücresi) oluşumunu engellemektedir. Genellikle 21 ’lik tablet kutuları halinde satılır. Her gün bir tane alınır. Bittikten sonra 7 gün istirahat edilir. Bu 7 gün içinde, doğum kontrol tabletleriyle birlikte satılan vitamin ve demir ihtiva eden haplardan alınır. Doğum kontrol haplarıyla karışmasın diye ayrı renklerde imâl edilirler.
Doğum kontrol hapları etkili bir koruyucu olduğu halde, bazı bünyeler için tehlikeli yan etkileri vardır. Bu hapları kullanması
tehlikeli olan hanımları şöyle sıralayabiliriz.
* Karaciğeri bozuk veya yaralı olanlar.
* Epilepsi (sara) nöbeti olanlar.
* Kalp hastalığı olanlar.
* Guatr (tiroid bezi) hastalığı olanlar.
* Safrakesesi hastalığı olanlar.
* Yaşı 35’in üzerinde olanlar.
* Ameliyat gerektiren bir hastalığı olanlar.
* Devamlı rahim akıntısı olanlar.
* Süt veren anneler.
* Migreni olanlar.
* Hâmileliği kesinleşmiş olanlar.
* Böbrek hastası olanlar.
* Sigara ve alkole düşkün olanlar.
* Hiç doğum yapmamış kadınlar.
* Ayhali düzensiz olanlar.
Kız veya erkek çocuk? Bu soru anne-babanın aktardığı cinsiyet hormonlarından faydalanılarak gebelik anında cevaplandırılabilmektedir. Yumurtalığın ürettiği bütün yumurtalar -X- kromozomları taşımaktadır. Bunlar, ana hücreden, kromozom bölünmesinden kaynaklanan kromozom çiftleridir. Normal erkek hücreleri hem -X- ve hem -Y- kromozomlarını ihtiva eder. Çünkü, testisteki bölünen hücreler -X- ve -Y- kromozomu taşımaktadır. Döllenme esnasında yumurta ve sperm hücreleri birleşince, (dişi) -XX- veya (erkil) -XY- teşekkül etme şansları eşittir.
* Varisi olanlar.
* Astımı olanlar.
* Çok şişman olanlar.
* Mide ve barsak hastalığı olanlar.
* Kansızlık çekenler.
* Sinirli bir mizaca sahip olanlar.
D İK K A T : Yukarıdaki uzun listeden anlaşılacağı gibi doğum kontrol hapını ancak sağlığı yerinde kadınlar kullanabilir. Ancak,
uzun müddet doğum kontrol hapı alan sağlıklı kadınlarda da bazı yan etkiler ortaya çıkmaktadır.
Doğum Kontrol Haplarının Yan Etkileri:
* Ayhalinde düzensizlikler veya ayhalinin hiç görülmemesi.
* Baş ağrısı, ruhi sıkıntılar.
* Rahim akıntıları.
* Memelerde şişlik ve ağrı.
* Şişmanlama.
* Yüzde lekeler.
* Kalp çarpıntıları.
* Damar tıkanıklıkları.
* Kan basıncında artış.
* Beyin kanaması ve buna bağlı felçler.
* Safra kesesinde taşların ortaya çıkması.
* Böbrek rahatsızlıkları.
* Hazım bozuklukları.
DİKKAT: Hanımlar, arkadaş veya komşu tavsiyesi ile rastgele bir doğum kontrol hapı kullanmamalı; mutlaka umumi bir muaye
neden geçtikten sonra doktorun tavsiye edeceği haplardan almalıdır.
Rahim içi Araçlar:
“Diyafram ” ve “Spiraller” olmak üzere iki grup altında imal edilen mekanik korunma araçlarıdır. Hassas bünyelerde alerji ve
kanamalara sebep oldukları için fazla tercih edilmezler. Hangi tip aracı kullanacağına doktor karar vermekte, yine doktor tarafın
dan takılmaktadır.