DEVLET GİRAY HAN-I

DEVLET GİRAY HAN-I ; Kırım hanlarının
altıncısı. 1530’da doğan Devlet Giray, Mübârek Giray’m
oğlu olup, İstanbul’da sarayda yetişmiştir.
Babası Mübârek Giray, Yavuz Sultan Selim Hanın
Mısır Seferi sırasında şehid olmuştur.
Sâhib Giray’m Osmanlı Devletine karşı bağlılığını
azaltmak istemesi üzerine Kânûnî Sultan Süleymân’m
desteğiyle 2 Ekim 1551’de Bahçesaray’da
tahta çıktı. Sâhib Giray ve oğullan ile ona bağlı mirzaları
öldürttü. Böylece hanlıkta hâkimiyetini pekiştirdi. Rusların 1552’de Kazan’ı ve 1557’de Astırahan’ı
ele geçirmeleri üzerine Devlet Giray, Rusya
içlerine bir sefer düzenledi. Ancak Kazaklar ve
Çerkezlerin Kırım kalelerine saldırmaları üzerine
geri döndü. İkinci Selim Han, Osmanlı tahtına çıktıktan
sonra Astırahan’ı ele geçirmek ve Osmanlı
tüccar ve hacılarını emniyet altına almak için Don
ve Volga ırmaklarını bir kanalla birleştirmek için harekete
geçti. Ancak Devlet Giray bu teşebbüsün
kendisinin hâkimiyetine darbe indirebileceği gibi basit
bir sebeb yüzünden çeşitli oyunlarla Osmanlılann
kanal işinden vazgeçmesini sağladı.
Devlet Giray Han, 1571’de Rusya üzerine yaptığı
seferde Moskova’ya girerek şehri yakıp yıktı.
Bu zaferden sonra “Tahtalan” lakabıyla anıldı.
Sultan İkinci Selim Han da kendisini tebrik etti.
1577’de vebâ hastalığına tutulan Devlet Giray
Han, bu hastalıktan kurtulamayarak vefât etti. Kırım’da
Bahçesaray şehrinde, Han Câmi-i şerîfi civârına
defnedildi. Gözlöva’da büyük bir câmi-i
şerîf ile birçok çeşmeler yaptırdı. Daha başka hayratları
da vardır. Edebiyâtta da söz sâhibiydi.