EJEKTÖR i. (fr. ejecteur). Akışkanlar mekan.
Belli bir hızla hareket eden bir akışkan
kütlesi yar dimiyle, başka bir akışkanın
boşalmasını sağlayan cihaz: Hava ejektörü.
— Akışkanlar mekan. Ejektör belli
bir hızla hareket eden veya basınç etkisiyle
bu hıza ulaşan bir akışkan kütlesi yardimiyle,
diğer bir akışkanın yer değiştirmesini
sağlar. Temel parçası yakınsak bir
hava borusudur (meme); bu boru içinde,
hareket verici akışkan (hava, buhar, su v.b.)
büyük bir hız kazanırken basıncı küçülür;
çıkışta fışkırtılacak akışkana rastladığı
zaman kendisiyle beraber onu da sürükler.
Hava ejektörü, eşmerkezli iki borudan
meydana gelir; bu borulardan birinde
hızla dolaşan buhar akımı, öteki borudan
giren havayı sürükler.
Bu ciliaz, vakumlu frenlerde kullanılır. Bu
tip frenler, fren kumanda çubuğuna bağlanmış
ve üzerine atmosfer basıncı etki eden bir piston aracılıgıyle idare edilir. Su
çekme, yıkama, kondansatör suyunu boşaltma,
raylar ve lokomotif tekerlek bandajları
arasına ince kum dağıtma enjektörleri de aynı
temele göre yapılmıştır. Ejektörler, sa- .
nayi tipindeki soğutma makinelerinde kompresör
olarak da kullanılır. 2 ile 3 kg/sm2
basınç altındaki buhar akimiyle beslenen
ejektör, su buharını/veya tuzlu suyu emerek
buharlaştırıcı içinde bir hava boşluğu
meydana getirir. Sıcak v e . soğuk buhar,
dağıtıcı içinde’ birbirine karışır, bu da basıncı
arttırır ve buharın kondansatör
içinde yoğunlaşmasını sağlar.
Buharlaşan su veya tuzlu su, buharlaştırıcıda
soğuduktan sonra bir pompa yardımıyle
kullanma devresine gönderilir.
Wéstinghouse-Leblanc pompası. Ejektörlerin
verimi çok düşüktür. Bu mahzuru gidermek
için, ejektördeki suyun basınç aracılıgıyle
değil de doğrudan – doğruya iterek gerekli ^
hıza ulaştırılması^ düşünüldü. Su, bir çarkın
kanatları üzerine gönderilir; kanatlar da suyu
enjeksiyon borusuna fırlatır. Fışkırtılan
su, aralarında bir miktar hava kalacak
şekilde ince su tabakaları meydana getirir.
Böylece hava, tromp etkisiyle daha etkili
, bir şekilde sürüklenir. Çarktan çıkarken
suyun hızı 40 m/saniye, kadardır. Bu pompanın
verimi basit bir ejektörün veriminden
daha yüksektir. Çarkla fırlatılan su,
aynı şekilde yeniden kullanılabilir. W. L.
pompasının beslenmesi, için tatlı su veya deniz
suyu ile çalışan kondansatörler, de kullanılır.
Su, çarka normal olarak vakum altında
gelirse, emme borusuna basınç altında
su püskürterek veya ancak çalıştırma anında
faydalanılan bir buhar ejektörüyle donatarak,
âleti amorse* etmek gerekir, (
EJEKTÖR
23
Kas