EKBATANA

EKBATANA. Esk. coğ. Medya’nın başken-
ti. Adına kaynaklarda ilk olarak M.ö.
1100’e doğru rastlanır. Apobatana, Aybatana,
Epiphaneia diye de anılmıştır. Ktesias,
şehrin mitolojik devirde kurulduğunu
söyler. Herodotos’a göre, şehrin kurucusu
Deiokes’tir. M.ö. VII. yy. sonu ve VI. yy.
başından Keyhüsrev’in eline geçinceye kadar
(555’e doğr.) Medlerin başkenti oldu.
Keyhüsrev 546’da Lydia’yı fethedince Kroisos’un
hâzinesini Ekbatana’ya taşıdı. Ekbatana,
Babil, Susa ve Persepolis’in yanı sıra
Akamanışların başkentlerinden biri oldu>
Şehir bu devirlerde zenginliği, sedir ve selvi
kerestesinden .yapıları, bazılarının çatıları
ve sütunları altın veya gümüş levha
larla kaplanmış saraylarıyle (art arda surlarla
korunurlardı) tanındı. Büyük İskender.
(331), Seleukos (313), sonra Antiokhos III
(M.ö. 209), Ekbatana’nın hâzinelerini yağmaladılar.
Şehir sonradan Partlarm ve Sasanîlerin
yazlık başkenti oldu ve yavaş yavaş
önemini kaybetti. Arapların eline geçtikten
sonra (644) bir süre Selçukluların da
başkenti oldu. Yezdgerd’in yahucH eşi için
yaptırdığı sanılan Ester ve Mordekay’ın
anıt kabri (V. yy.); Part heykelciliğinin eseri
Taş Aslan (Seng-i Şir). İbni Sina türbesi.
Selçuklulardan kalma Kümbeti Aleviyan
(XII. yy). Bugün, Hamadan.