pagur

pagur, k e ş iş İ s t a k o z u olarak da bilinir,
Crustacea (kabuklular) sınıfından Decapoda
(onayaklılar) takımının Paguridae ve Coenobitidae
familyalarından ıstakozların ortak
adı. Büyük bölümü korunmak için deniz
salyangozlarının içi hoşafmış kabuklarına
gİTeTİeT.
Pagurlar geniş bir coğrafi dağılım içinde,
dibi kumlu ya da çamurlu sularda, bazen de
karada yaşar. Yumuşak karnı bakışımsız ve
Pagurus samuelis
Buss Kirme-Photo Researchers
genellikle sağa doğru kıvrıktır. İki çift
duyargası, gelişmiş dört çift bacağı vardır.
Bazı türlerde son bacak çifti gibi dördüncü
bacak çifti de küçülmüştür. Uçları kıskaç
biçimini almış ilk bacak çiftinden biri genellikle
öbüründen daha iridir. Kıskaçlı ayaklar
hayvanın içine girdiği kabuğun ağzını
örtmek için de kullanılır. Son bacak çifti ve
bazı türlerde gelişmiş yelpaze biçimli kuyruk
kabuğa sıkıca tutunmaya yarar.
Dişi yumurtalarını açılana değin karın
uzantılarında taşır. Yumurtadan çıkan larvalar
hemen suya dağılarak içinde yaşayacakları
kabukları aramaya başlarlar. Pagur
gelişirken içine sığamadığı kabuktan çıkar
ve daha iri bir kabuğa geçer.
Bazı pagurlar bitkilerin içi boş gövde
bölümlerinde yaşar. Karaya da çıkan Coenobita
cinsinin tropik bölge türleri denizkabuklarının
yanı sıra kırılmış hindistancevizi
kabuklarına ve bambuların içine de girer.
Bazı pagur türlerinin öbür hayvanlar ile
ortakyaşam ilişkileri bilinmektedir. Örneğin
Avrupa ve Kuzey Amerika’nın kıyı sularında
yaşayan, parlak kırmızı renkli Pagurus
(Eupagurus) bernhardus kabuğunun üstünde
bir ya da birden çok denizşakayığı taşır.
Güney Pasifik Adalarında yaşayan ve erişkin
evresinde karaya çıkan Birgus latro(*)
yalnız larva evresini kabuk içinde geçirir.