Atmaca

atmaca, Accipitridae familyasının Accipiter
emsinden 31 yırtıcı kuş türünün ortak adı.
Çakırlarla birükte Accipitridae familyasının
Accipitrinae altfamilyasım oluştururlar (bak.
çakır). Bütün türleri ormanlarda yaşayan ve
daha çok küçük kuşlarla beslenen atmacalar,
oldukça kısa, geniş kanatlı ve uzun kuyruklu
kuşlardır. Bu özellikleri, avlarına yetişebilmek
için kısa sürede büyük hızlara erişebilmelerini
ve sık ağaçlar arasmda ustalıkla manevra
yapılabilmelerini sağlar; buna karşılık,
şahin, kartal, tuygun gibi daha uzun kanatlı
yırtıcılar kadar uzun süre kanat çırpmadan
dönemezler.
En iyi büinen tür, kısaca atmaca olarak
anılan bayağı atmacadır (A. nisus). Orta
kuşak Avrasya ve Kuzeybatı Afrika’nın ormanlık
bölgelerinde üreyen bu kuşlann bir
bölümü Afrika ve Güney Asya’da kışlar.
Türkiye’nin hemen hemen bütün ormanlık
bölgelerinde bulunur. Erkek atmacanın sırtı
gri, krem rengi olan alt bölümleri enine
kızıl-kahverengi çizgiüdir. Dişinin sırtı ve
enine çizgileri kahverengidir. Bütün Accipiter
türlerinde olduğu gibi atmacamn da dişisi
erkeğinden daha iridir (erkek 30, dişi 38 cm).
Besininin hemen hemen tamamını kuşlar
oluşturur; genelükle küçük ötücükuşlan avlarsa
da keklik ve alakarga büyüklüğünde
kuşlan avladığı da olur.
atman 532
Doğu atmacası (A. brevipes) Balkanlar’
dan Orta Asya’ya kadar uzanan bölgede
ürer. Atmacanın tersine tamamen göçmen
olan bu tür, kışı Doğu Afrika’da geçirir.
Atmaca {Accipiter nisus)
Stephen Dalton-EB Inc.
Yaşam biçimi ve görünüşü atmacaya benzeyen
doğu atmacası, alt bölümlerindeki çizgilerin
daha soluk olmasıyla atmacadan aynhr.
Başta Batı Anadolu ve Karadeniz Bölgesi
olmak üzere yazın Türkiye’nin ormanhk
yörelerinde kuluçkaya yatar.
Görünüşü ve yaşam biçimi atmacaya çok
benzeyen, ama ondan biraz daha küçük
olan A. striatus Kuzey Amerika’daki en
yaygın atmaca türüdür. Eskidünya atmacasından
biraz daha büyük olan A. cooperii de
Kuzey Amerika’da oldukça yaygındır. Her
iki tür de ormanlık alanlarda yaşar ve
kısmen göçücüdür; kışlama bölgeleri Orta
Amerika ile Güney Amerika’nın kuzeyidir.