Atmosfer ıslıkları

atmosfer ıslıkları, duyarlı bir ses yükseltecinden
zaman zaman yayılan ve yüksek
frekanstan alçak frekansa doğru kayan sesler.
Başlangıçta yanm saniye kadar süren
bu sesler, eşit aralıklarla yinelenebilir ve
zaman içinde giderek uzadıktan sonra kesilir.
Bu seslerin atmosferdeki kaynağı, yıldırım
sırasındaki elektrik boşalması, özellikle
de bu elektrik boşalmasına eşlik eden ve
frekansları 300 – 30.000 hertz arasında
değişen, elektromagnetik ışınımlardır.
İnsan kulağının algılayamadığı bu elektromagnetik
dalgalan, ses yükselteci aym frekans
aralığındaki işitilebilir ses dalgalanna
çevirir. Bu elektromagnetik dalgalar, yukan
atmosferin (magnetik ekvatorda yüksekliği
19.000 – 26.000 km arasında olan kesim)
iyonlaşmış bölgelerinde bir yanküreden
öbürüne doğru yayılır. Bu sinyaller, hızı ve
frekansı daha yüksek olan dalgalar önde
olmak üzere magnetik kuvvet çizgileri boyunca
yol ahr ve öbür yankürede, dalgaların
çıkış bölgesine karşılık düşen jeomagnetik
enleme ulaştığı anda yansıtılır. Yüksek
frekanslı dalgalann, alçak frekanslılardan
daha önce yükseltece ulaşması nedeniyle bir
ıslık sesi oluşur. Islığın gittikçe sönerek
uzaması ise, dalgalann aynlımı ve soğurulması
nedeniyle art arda oluşan yansımalardan
kaynaklanır.
Dalgalann aynhmı olgusu üzerinde yürütülen
araştırmalardan, 19.000 – 26.000 km
yükseltideki elektron yoğunluğunun saptanmasında
ve yukan atmosferdeki elektron
yoğunluğunun günlük, yıllık ve uzun vadeli
değişimlerinin incelenmesinde yararlanılmıştır.