Columba

Columba (a z iz ), co lum ya da co lum c il l e
olarak da bilinir (d. y. 521, Donegal
Kontluğu, İrlanda – ö. 8/9 Haziran 597,
Iona, Iç Hebridler, İskoçya; yortu günü,
9 Haziran), İskoçya’ıun Hıristiyanlığı benimsemesinde
başlıca rolü oynadığı kabul
edilen misyoner.
Moville’Ii Aziz Finnian ile Clanard’lı Aziz
Finnian’m yanında öğrenim gördü ve
y. 551’de papazlığa atandı. Columba’nm bu
dönemde kurduğu kilise ve manastırlar
arasında en ünlüleri Derry’deki Daire Calgaich
ile Durrow’daki Dair-magh manastırlandır.
Columba ile 12 müridi, İskoçya’da Hıristiyanlığın
yayılmasında merkez olarak kullanmak
üzere y. 563’te lona Adasında bir kilise
ile bir manastır kurdular. Bu kurumlar
zamanla İskoç Kilisesi’nin ana ocağı konumunu
kazandı ve Iona başkeşişleri piskoposların
da üstünde birer kilise yöneticisi
sayılmaya başladılar. Columba, Dunnadd’li
Aidan MacGabrain’ı Dalriada krah ilan
ederek kutsadı.
Columba, 575’te Aidan ile birlikte İrlanda’ya
gitti ve Dalriada hükümdannın İrlanda
krah karşısındaki konumunu belirlemek üzere
Druim Cetta’da toplanan konsUde önemli
rol oynadı. Yaşamının son yıllannı, bir aziz
düzeyinde saygı gördüğü Iona’da geçirdi.
Columba ile yardımcılan ve ardı İlan, Hıristiyanlığı
yaymakta İngiltere’deki öteki çağdaşlanndan
çok daha etkili oldular.
Latince üç ilahiyi Columba’nm kaleme
aldığı sanılır. Columba’nın yaşamıyla ilgili
başlıca kaynak, Iona’nın dokuzuncu başkeşişi
Aziz Adamnan’m yazdığı ve 1894’te
J. T. Fowler’in yayımladığı Vita S. Columbae’
dir (Aziz Columba’nm Yaşamı) 1958 ve
1959’da yapılan kazılar, Columba’nın yaşadığı
hücreyi ve ilk manastınn özgün planını
ortaya çıkarmıştır.