Comedie-Française

Comedie-Française, eskiden l e t h ğ â t r e –
f r a n ç a i s , l a m a i s o n d e M O L ifeR E (Moliere’in
Evi) olarak da bilinir, Fransız ulusal tiyatrosu.
Dünyadaki en eski ulusal tiyatrodur.
Moliere’m ölümünden (1673) sonra, oyunculannm
Theâtre du Marais’de oynayan bir
Victor Louis’nin tasarımını yaptığı
Comödie – Française, 1786-90, Paris
Giraudon – Art R e so u rc e / EB Inc.
toplulukla’ birleşmesiyle Theâtre, GuĞnegaud
diye bilinen topluluk ortaya çıktı.
1680’de de bu topluluk Hötel de Bourgogne’da
oynayan toplulukla birleşince dönemin
Paris’teki tek profesyonel Fransız
topluluğu olan Comedie-Française kurulmuş
oldu.
Fransız Devrimi toplulukta bölünmelere
yol açtı. 1791’de büyük oyuncu François-
Joseph Talma önderliğindeki bir grup, ComĞdıe-
Française’in bugünkü yerine, günümüzde
Place de Th6âtre-Français olarak
adlandınlan Richelieu Sokağı’ndaki yapıya
geçti. Daha tutucu olan grup da Rene
Mole’nin önderliğinde, Theâtre de la
Nation adıyla eski yerinde kaldı. İkinci
topluluğun halkın değerlerine ters düşen
tutumu iki gösteri sırasında seyircilerin
ayaklanmasına yol açtı ve olayları kışkırtan
oyuncular bir yıla yakın hapis cezası aldılar.
Comedie-Française 1803’te Napoleon yönetimi,
sırasında yeniden düzenlendi. Napol6-
on, 1812’de Moskova’da bulunduğu sırada
çıkardığı bir kararnameyle Comedie-Française’in
çalışma ilkelerini saptadı..
Comedie-Française’in örgütlenmesinde,
1402’de dinsel oyunlar sunmak amacıyla
Parisli esnaf ve tüccarlann kurduğu Confrdrie
de la Passion(*) adlı birliğin yapısı
örnek alınmıştır. Günümüze değin gelen bu
örgütlenme biçiminde heı üye görev, ve
sorumluluklann paylaşıldığı demokratik bir
düzen içinde kârdan pay alır. Üyelik liyakat
temeline dayamı. Bir yıllık bir deneme
.süresi geçiren ;(ve bu arada topluluktaki ilk
oyunlanna çıkan) ovuncular, bu süre sonunda
perısionnaire (koşullu üye) olurlar ve
sabit bir ücret almaya başlarlar. Kesinlikle
belirlenmemiş bir süre sonundaysa (bu süre
birkaç haftadan birkaç yıla değin değişebilir),
ölen ya da emekliye ayrılan bir üyenin
yerini alarak societaire (tam üye) olma
hakkını kazanırlar. Maaşlı olarak emekliye
ayrılabilmek için 20 yıl hizmet etmek gereklidir.
Comedie-Française uzun tarihi boyunca
Fransız tiyatrosunun, sanatının ve edebiyatının
gelişimini derinden etkilemiş, Adrienne
Lecouvreur, François-Joseph Talma,
Sarah Bernhardt, Jean-Louis Barrault gibi
dünyaca ünlü oyuncular yetiştirmiştir. Eski
gelenekler üzerine kurulmuş bir tiyatro
olma özelliğini korumasına karşın, 1970’te
Pierre Dux’nün yöneticiliğe getirilmesinden
sonra yeni oyun yazarları, yönetmenler ve
sahne tasarımcılarının çalışmalarına da yer
vermeye başlamıştır.