Costa-Gavras

Costa-Gavras, asıl adı k o n s t a n t i n o s g a v :
r a s (d. 12 Şubat 1933, Loutra-Iraias, Yunanistan),
Yunan asıllı Fransız sinema yönetmeni.
Siyasal filmleriyle dünya çapında ün
kazanmıştır.
Rus asıllı bir babayla Yunanlı bir annenin
oğludur. 1952’de Atjna’dan ayrılarak Paris’e
gitti. Sorbonne Üniversitesi’nde edebiyat
öğrenimi gördü. Yazar olmak istiyordu,
ama üniversiteyi bitirdikten sonra bir başka
tutkusuna, sinemaya yöneldi. Paris’teki ünlü
sinema okulu Yüksek Sinema Araştırmalan
Enstitüsü’nde (IDHEC) okudu. Yves
Allegret, Rend Clair, Reni C16ment ve
181 Costain, Thomas B(ertram)
Jacques Demy gibi sinema yönetmenlerinin
asistanlığım yaptı.
İlk yapıtı Compartiment tueurs (1966; Caniler
Ekspresi) bir polisiye gerilim filmiydi.
II. Dünya Savaşı’nı konu alan ikinci filmi
Un homme de trop ile (1966; On Üçüncü
Adam) olumlu eleştiriler aldı. Ama asıl
ününü Yunanistan’da sosyalist milletvekili
,_3
‘v* .1
Costa-Gavras
ABC Ajansı
Lambrakis’in öldürülmesi olayından yola
çıkarak gerçekleştirdiği Z (1968) adlı filmiyle
yaptı. Dünya çapında övgü toplayan ve
Oscar Ödülü kazanan bu yapıtı, bu kez
Çekoslovakya’da siyasal baskıları konu alan
ve Artur London’un(*) gerçek öyküsü olan
L ’Aveu (1970; itiraf) ve Uruguay’da şehir
gerillaları arasında geçen Etat de siege
(1972; Sıkıyönetim) izledi.
Costa-Gavras’ın filmleri hem izleyiciler,
hem de eleştirmenler arasında büyük tartışmalar
yaratmış, çok farklı yorumlar ve
tepkiler almıştır. Daha sonraki filmleri arasında
Section spiciale (1974; Özel Bölüm),
Clair de femme (1979), Missing (1982;
Kayıp) ve Hanna K (1983) sayılabilir. Bir
Amerikalının Şili’de 1973 darbesi sırasında
ortadan kaybolan oğlunu aramasını konu
alan Kayıp, 1982 Cannes Film Şenliği’nde
büyük ödülü, Yılmaz Güney’in senaryosunu
yazıp yapımcılığını üstlendiği, Şerif Gören’
in yönettiği Yol filmiyle paylaştı