TAHİR İLE ZÜHRE

TAHİR İLE ZÜHRE, Türk halk hikâyesi. Kerem ile
Aslı’dan sonra en çok yayılmış olan halk hikâyeleri
arasında gelir. Tahir ile Zühre de, yazarı bilinmeyen bir
eserdir. Hikâyenin, ne zaman, nerede meydana geldiği
bilinmiyor. Ancak gerek nazım, gerek nesir dilinden
anlaşıldığına göre Onyedinci yüzyıla ait olduğu çok zannediliyor. Tahir ile Zühre’nin, Azerbaycan’da,
Doğu Anadolu’da ayrı ayrı şekilleri (varyantları) bulunmaktadır.
Anadolu şeklinde Mardin kalesi ve Şat nehri
geçmektedir.
Tahir ile Zühre hikâyesinde: Çocuğu olmadığı için
pek üzgün olan bir hükümdar vardır. Veziri de kendi
durumundadır. Bir gün veziriyle geziye çıkarlar. Yolda
bir derviş ile karşılaşırlar. Derviş onlara bir elma verir.
Doğacak çocukların da birbiriyle evlendirilmesini söyler.
O gece yarımşar elmayı eşleriyle yerler. Hükümdarın
kızı, vezirin ise bir oğlu dünyaya gelir. Dervişin
sözüne uyarak kızın adını Zühre, oğlanın adını Tahir
koyarlar. Bu çocuklar ergenlik çağına gelince birbirine
âşık olurlar. Hükümdar ve vezir bu evliliğe razıdırlar.
Fakat tam çocuklarını evlendirmek üzere iken
“Karadiken” isminde bir köle, Zühre’nin annesini kandırır.
Zenci köle hükümdara çeşitli ilâçlar ve sihirler
yaparak evlendirme kararından vazgeçirir. Ama genç
âşıklar gizli gizli buluşurlar. Karadiken bunların duru*
munu bildirince hükümdar Tahir’i Mardin kalesindeki
zindana attırır.
Tahir epey maceralardan sonra zindandan kurtulup,
yurduna döner. O gece Zühre, zorla bir başkasıyla
evlendirilmektedir. Zühre’nin evleneceğini öğrenen
Tahir, ihtiyar bir âşık kıyafetiyle saraydaki düğüne
gider. Bir yolunu bulup Zühre ile yalnız başbaşa kalır.
Kaçmak için karar verirler. Karadiken yine durumu
öğrenir. Kaçarlarken saray muhafızları Tahir’in üzerine
atılırlar. Tahir bunların hepsiyle başa çıkarsa da
sonunda kementlerle yakalanır. Hükümdar, Tahir’i
parçalatıp etlerini lime lime doğratır. Bu durumu öğrenen
Zühre çılgına döner anne ve babasına sitem eder,
parça parça olan sevgilisinin üstüne kapanır:
Hey tatarlar tatarlar
Birbirine ok atarlar
Çarşıda et tükenmiş
Tahir etin satarlar
diye manilerle ağlaya ağlaya Tahir’in yanında ölür. Bedduâsına
uğrayan anası, babası da kıvrılıp yanarlar.
Karadiken de iki gencin arasına yığılır, bir anda alev
alçv yanar. Yan yana gömülen Zühre’nin mezarından
I beyaz bir gül, Tahir’inkinden kırmızı bir gül biter. Aralarında
bulunan Karadiken’in mezarından biten çalı,
bu iki gülün birbirlerine kavuşmalarına mani olur.