TÂHİRÎLER

TÂHİRÎLER, Horasan’da kurulan İslâm devletlerinden.
Hanedan adını, kurucusu İranlı Mevlâ Tâhir bin
el-Hüseyin’den alır. Tahir b. el-Hüseyin, Abbasî Halifelerinden
el-Me’mûn (813-833) zamanında Bağdad ve
el-Cezire valiliği yaptıktan sonra, İran ile doğusunun
valiliğine tayin edildi. Tahir bin el-Hüseyin 822’deki
vefatından önce bazı hoş karşılanmayan hareketleri de
olan el-Me’mûn’un adını Cuma Hutbesi’nden çıkardı.
İstiklâl mânâsına gelen bu hareket, el-Me’mûn’un da
vali tanıdığı oğlu Talha (822-828) zamanında kesinleşti.
Nişâpûr’da müstakil hareket etmelerine rağmen vergilerini
halifelik merkezi Bağdad’a da muntazaman gönderdiler.
Bölgede Ehl-i Sünnet itikadının müdafaasını
yapıp, halka çok iyi muamele ettiler. Bölgenin ileri
gelenlerine daima hüsn-ü kabûl gösterdiler. Ziraat ve
imarı teşvik ettiler. Âlim ve şâirleri korudular. Tahirîler,
bölgenin İktisadî, sosyal ve kültürel hayatını yükselttiklerinden,
halktan çok yardım, destek ve teşvik gördüler.
Hududları doğuda Türkistan ve Hindistan, batıda Ren
ve Kirman’ın içine kadar genişledi. Tahirîlerin asıl kolu
Horasan’da bulunmalarına rağmen, Onuncu yüzyılın
başlarına kadar Bağdad’daki garnizon kumandanlığı
olan Sâhib eş-Şurta gibi mühim vazifeleri yapmakta
devam ettiler. Tahin bölgeleri sonradan Saffarîler ve
Sâmânîler’in hakimiyetine geçti.
Tâhirî Hâkimleri:
Tahir I. b. el-Hüseyin (821-822)
Talha (822-828)
Abdullah (828-845)
Tahir II (845-862)
Muhammed (862-873)