Ertesi yıl Hz. Peygamber hac için Medine’den Mekke’ye yola
çıktığında beraberinde 100.000’den fazla müslüman vardı. Bu
hac, o güne kadar yapılmış haclardan hiçbirine benzemiyordu.
Çünkü bu hacca hiçbir putperest katılamıyor, hacıların tamamı
tek olan Allah’a inanan insanlardan oluşuyordu.
Sonraları Vedâ haccı diye isimlendirilen bu hac esnasında Hz.
Peygamber Arafat’ta İslâm’ın temel ilke ve kurallarını açıkla
dığı bir hutbe okudu. İnsanların sahip olduğu hakların ve görev
lerin açıklandığı bu hutbe, âdeta Resûlullah’ı n ^ ümmetine vasi
yetiydi. Hutbe genel olarak müslümanların sosyal hayatıyla ilgili
önemli ilkelere dikkat çekmekte, Kur’an ve Sünnet e sıkı sıkıya
sarılmanın gerekliliğini vurgulamaktaydı.
Vedâ Hutbesi’nden…
Allah’a hamdolsun. O’na hamdeder, O’ndan yardım isteriz. Şa
hitlik ederim ki Allah’tan başka ilâh yoktur. O, tektir; eşi, ortağı,
dengi ve benzeri yoktur. Yine şahitlik ederim ki Muhammed
O’nun kulu ve resûlüdür.
Ey insanlar! Sözümü iyi dinleyiniz! Bilmiyorum, belki bu sene
den sonra sizinle burada bir daha buluşamayacağım. İnsanlar!
Bugünleriniz nasıl mukaddes bir gün ise, bu aylarınız nasıl mu
kaddes bir ay ise, bu şehriniz (Mekke) nasıl mübarek bir şehir
ise canlarınız, mallarınız, namuslarınız da öyle mukaddestir, her
türlü tecavüzden korunmuştur.Ashabım! Siz Rabbinizin huzuruna varacaksınız. O da sizi
yaptıklarınızdan sorguya çekecek. Sakın benden sonra eski sap
kınlıklara dönmeyin! Bu vasiyetimi, burada bulunanlar, bulun
mayanlara ulaştırsın. Olabilir ki burada bulunan kimse bunları
daha iyi anlayan birine ulaştırmış olur.
Ashabım! Kimin yanında bir emanet varsa onu hemen sahibi
ne versin. Bilin ki faizin her çeşidi kaldırılmıştır. Allah böyle
hükmetmiştir. İlk kaldırdığım faiz de Abdülmutallib’in oğlu
(amcam) Abbas’ın faizidir. Lâkin anaparanız size aittir. Ne zul
mediniz ne de zulme uğrayınız.
Ashabım! Câhiliyeden kalma bütün âdetler kaldırılmıştır, ayağı
mın altındadır. Câhiliye devrinde güdülen kan davaları da tama
men kaldırılmıştır. Kaldırdığım ilk kan davası Abdülmuttalib’in
torunu İyâs b. Rabîa’nm kan davasıdır.
Kasten adam öldürmenin cezası kısastır. En büyük Allah düş
manı, kendisine herhangi bir kastı olmayan birini sebepsiz yere
öldürendir, kendisine el kaldırmayana sebepsiz yere vurandır.
İyice tebliğ edebildim mi? Allah’ım, sen de şahit ol!
Ey insanlar! Sizi uyarıyorum, herkes yalnızca kendi işlediği suç
tan sorumludur. Suçlu evlâttan dolayı baba sorumlu tutulamaz,
suçlu babadan dolayı da evlât sorumlu tutulamaz.
Ey insanlar! Şeytan şu toprağınızda kendisine tapınılmasından
tamamen ümidini kesmiş bulunuyor. Fakat siz bunun dışında
ufak tefek işlerinizde ona uyarsanız bu da onu memnun ede
cektir. Dininizde sebat ederek, dininize sahip çıkarak, şeytanın
vesvesesinden, dalaveresinden kendinizi koruyun.
Ey insanlar! Yalan yere Allah’ın adını anarak yemin etmeyin. Yalan
yere Allah adına yemin edenin yalanını Allah açığa çıkarırEy insanlar! Zaman, Allah’ın gökleri ve yeri yarattığı günde
ki yerini bulmuştur. Allah katında, ayların sayısı on ikidir. On
iki aydan dördü, savaşın haram olduğu aylardır. Bu aylarla ilgili
Allah’ın koyduğu yasakları çiğneyerek kendinize ve birbirinize
zulmetmeyin.
Müşrikler nasıl size karşı topyekün savaşıyorlarsa siz de onlara
karşı topyekün savaşın. Bilin ki Allah müttakilerle beraberdir.
Ey insanlar! Kadınların haklarını gözetmenizi ve bu husus
ta Allah’tan korkmanızı tavsiye ederim. Siz kadınları, Allah’ın
emaneti olarak aldınız ve onların namusunu kendinize Allah’ın
emriyle helâl kıldınız. Sizin kadınlar üzerinde hakkınız, kadın
ların da sizin üzerinizde hakkı vardır.
İyice tebliğ edebildim mi? Allah’ım, sen de şahit ol!
Müminler! Sözümü iyi dinleyiniz ve iyi belleyiniz! Müslüman
müslümanın kardeşidir ve böylece bütün nüslümanlar kardeş
tirler. Bir müslümana kardeşinin kanı da, malı da helâl olmaz.
Fakat malını gönül hoşluğu ile vermişse o başkadır.
Müslümanın kim olduğunu size anlatayım mı? Müslümanların,
dilinden ve elinden zarar görmediği kişidir.
Müminin kim olduğunu size anlatayım mı? İnsanların, malları
na ve canlarına zararı dokunmayacağından emin olduğu kişidir.
Muhacirin kim olduğunu size anlatayım mı? Kötülükleri ve gü
nah işlemeyi terkeden kişidir.
Mücahidin kim olduğunu size söyleyeyim mi? Allah’a itaat yo
lunda nefsiyle mücadele eden kişidir.
İyice tebliğ edebildim mi? Allah’ım, sen şahit ol!
Ey müminler! Benden sonra küfre dönmeyin. Birbirinin boynu
nu vuran kâfirler hâline gelmeyin. Size iki emanet bırakıyorumonlara sarılıp uydukça yolunuzu hiç şaşırmazsınız. O emanetler,
Allah’ın kitabı ve resûlünün sünnetidir.
İyice tebliğ edebildim mi? Allah’ım, sen de şahit ol!
Ey insanlar! Rabbiniz birdir. B abanız da birdir. Hepiniz Âdem’in
çocuklarısınız, Âdem ise topraktan yaratılmıştır. Arap’ın Arap
olmayana, Arap olmayanın da Arap’a üstünlüğü olmadığı gibi;
kırmızı tenlinin siyah tenliye, siyah tenlinin de kırmızı tenliye
üstünlüğü yoktur. Üstünlük ancak takvâda, Allah’tan korkma
dadır. Allah yanında en kıymetli olanınız O’ndan en çok kor-
kanınızdır.
İyice tebliğ edebildim mi? Allah’ım, sen de şahit ol!
Dikkat ediniz! Şu dört şeyi kesinlikle yapmayacaksınız:
Allah’a hiçbir şeyi ortak koşmayacaksınız.
Allah’ın haram ve dokunulmaz kıldığı canı, haksız yere öldür
meyeceksiniz.
Zina etmeyeceksiniz.
Hırsızlık yapmayacaksınız.
Ey insanlar! Yarın beni size soracaklar. Ne diyeceksiniz?
(Orada bulunanlar şöyle dediler: “Yemin ederiz ki vazifeni hakkıy
la yerine getirdin, bize tavsiyelerde ve öğütlerde bulundun. Böylece
şehâdet ederiz).
D i n i m İ s l â m
Şahit ol yâ Rab!
Şahit ol yâ Rab! Şahit ol yâ Rab!