Fiziki Yapı:
Bolu ilinin toprakları jeolojik bakımından yerleşmemiş
genç topraklar üzerindedir. Saroz körfezinden
Aras vadisine kadar devam eden ve Bolu’nun da
üzerinde bulunduğu çöküntü alanı, Türkiye’nin en
önemli deprem kuşağı üzerindedir. Bu bölgede sık sık
depremler olur. Topraklarının % 60 dağlarla, % 30’u
plato ve yaylalar ve % 10’u ovalarla kaplıdır. Ormanlık
bölge % 55’e yakındır.
Dağlar: Kuzey Anadolu dağlarının batıya doğru
uzanan kolları, birbirlerine az-çok paralel sıralar halinde devam ederler. En yüksek dağı Köroğlu Dağı
(2490 m)’dir. Diğer dağlar 2400 m’den alçaktır. Başlıca
dağlan Bolu Dağı (1436 m), Sünnice Dağları
(1829 m), Abant silsilesi (1748 m), Arkot Dağı (1877
m), Kızıltepe (1486 m), Çele Tepesi (1954 m), Naldöken
Tepesi (1911 m). Ayrıca Orhan ve Kaplan Dağlan,
Elmacık Dağ, Gül Dağı, Ardıç Dağı, Kapıorman
ve Kocaman Dağı’dır. Bolu Dağları ile Köroğlu Dağlan
dağ sırası teşkil ederler. Başlıca yayla ve platolar
ise Melen, Bolu, Gerede, Kıbrısçık, Seben, Mudurnu,
Göynük yaylalarıdır. Bolu’da dağlar yüzölçümün %
60’ı geçer. Bu dağlar çam ormanları ile örtülüdür.
Ovalar: Dalgalı olan Bolu arazisinde ovalar ve
yaylalar bütün Anadolu’da olduğu gibi dağ silsilelerinin
arasında bulunur. Başlıca ovaları: Düzce Ovası:
30 km uzunluğunda ve 15 km genişliğinde 110 m
yüksekliktedir. Bol yağmur alan ve Melen Suyu ile
beslenen bu ova çok bereketlidir. 725 m yükseklikte
bulunan Bolu ovasının iklimi serttir. Yağış azdır.
Yayla durumundadır. Gerede ovası 1300 m yüksekliktedir.
Bolu ovasına nazaran daha çok yağmur alır.
Düzce, Bolu ve Gerede ovaları kademe kademe yükselir.
Bu ovaların dışında, Mudurnu ovası, Yeniçağa
ovası ve Himmetoğlu ovası vardır. Bolu Dağı Düzce
ovası ile Bolu ovasını birbirinden ayırır.
Akarsular: Bolu’da çok sayıda dere ve çay olmasına
rağmen, büyük bir ırmak yoktur. Küçük dere ve
çaylar ise, üç havza içinde toplanırlar. Bunlar
Sakarya, Filyos ve Efteni Havzalarıdır. Başlıca akarsular
şunlardır: Bolu suyu, Abant Gölü’nden çıkar,
Bolu ovasını sular ve Mudurnu suyu ile birleşir.
Mudurnu çayı, Abant dağlarından çıkar. Diğer akarsular
ise Büyük Melen, Küçük Melen, Aksu, Asar
ve yeraltından fışkıran şifalı suları ile iç ve dış turizmin her
mevsimde önemli bir merkezi olmuştur.
Suyu, Uğur Suyu, Aladağ Suyu, Göynük Suyu,
Büyük Su, Gerede, Ulusu çayı ve Çatak Suyu’dur.
Göller: Bolu ili ormanları gibi gölleri ile de meşhurdur.
İrili ufaklı bir çok gölleri vardır. Başlıcaları:
Abant Gölü: Turizm merkezi olan Abant Gölü, Bolu’
nuıı en meşhur gölüdür. Etrafı çam ve köknar ağaçları
ile süslüdür. Kışın tamamen donar. Yazın bir
kısmı nilüfer çiçekleriyle kaplıdır. Gölde Alabalık ve
mercan balığı boldur. O kadar berraktır ki 25 m
derinlikteki taşlar bile görünür. Abant Dağları üzerinde
1325 m. yüksekliktedir. Abant çevresinde
Kirazlıpınar, Boğazpınarı, İkizpınarı, Bederbeyler
kaynak suları vardır. Göl etrafında nefis kokulu dağ
çileği, alıç, kuşburnu, böğürtlen meyveleri ile buraya
mahsus senelerce kurumayan “ Çoban Yastığı” bitkisi
ayrı bir güzellik katar. Abant Gölü’nün bu güzelliği
yanında en önemli bir yanı da etrafındaki
bitkilerin meydana getirdiği ve insanı adeta heyecanlandıran
temiz ve esans gibi kokan havasıdır. Çağa
(Yeni Çağa) Gölü: Çağa ovasının ortasındadır. 989 m
yükseklikte ve etrafı ağaçlıktır. Göl kuşları ve karabatak
vardır. (Melen) Efteni Gölü: Düzce ovasında, 25
km2’lik ve 8 m derinliği olan bir göldür. Kara ve san
balık bulunur. Gölcük Gölü: Orman işletmesinin yaptırdığı
suni bir göldür. Manzarası çok güzeldir.
Çubuk Gölü: Göynük yakınındadır. Gölde balık, göl
civarında ise av hayvanları boldur. 15-20 hektar civanndadır.
Derinliği 13 m’dir. Sünnet Gölü: Göynük civarında
derin bir çukurun dolması ile meydana
gelmiştir. Fevkalade bir manzarası vardır. Karagöl;
Kıbrısçık-Beypazarı yolu üzerinde olup, etrafı
ormanlık bataklık ve sazlıktır. Çok sayıda yabani
ördek bulunur. Gölde balık yoktur. Karamurat
Gölü: Mudurnu yakınlanndadır. Dağlarla çevrilidir Etrafı sazlık ve içi balıkla doludur. Hasanlar Baraj
Gölü: Düzce ovasını sulamak için Küçük Melen Çayı
üzerinde kurulan bir baraj gölüdür. Gölköy baraj
gölü: Bolu yakınında olup, Mudurnu çayı ve Büyüksu
üzerinde kurulan bir baraj gölüdür. Yedi Göller,
Bolu’nun eşsiz orman güzelliği yanında dağlar arasında
serpilen gölleri de ayrı bir güzelliktedir. Abant
Gölü’nden sonra en güzel olan göl yediler gölüdür.
Göynük yakınında 500-6Q0 hektarlık bir arazide
bulunan bu göller 1965’te “Millî Park” haline getirilmiştir.
800-900 m yükseklikte dördü büyük ve üçü
küçük yedi gölden ibarettir. En büyüğü olan “ Büyük
Göl” 22 dekar yüzölçümünde ve 15 m derinliktedir.
Suları birbirlerine şelalelerle akan, etrafı bir ağaç
denizi olan ve yüzlerce yeşil rengin kaynaştığı bir
yerdir. Sandallarla ge-zinti yapılıp, etrafında kamp
kurulur. Göller arasında 50-60 m yükseklik farkı vardır.
Büyük göl, S^ringöl, Deringöl, Nazlıgöl, İncegöl,
Sazlıgöl ve Küçükgöl. Bu göller heyalan gölleridir.
Göllerin etrafı kayın meşe, karaçam, köknar, karaağaç
ve ıhlamur ormanları ile çevrilidir. Bu göllere
“ yedi inci” de denir.
BOLU FİZİKİ YAPISI
16
Ağu